Klimaat kan Mall of Europe en shopping aan Kampenhout-Sas missen als kiespijn

Wie dacht dat we het na Uplace wel gehad hebben met shoppingmalls op autolocaties, vergiste zich. Vorige week werd een vergunningsaanvraag ingediend voor de Mall of Europe op de Heizel. Met winkeloppervlakte van 72.000 m² is dit zelfs nog groter dan Uplace. Het project zal in de spits liefst 4.500 extra voertuigen per uur aantrekken.  Iets verderop in de Vlaamse rand, in Kampenhout, keurde voormalig minister Schauvliege de vergunning goed voor een nieuw winkelcomplex van 21.000 m². Het project genereert zoveel verkeer dat de huidige rotondes aangepast moeten worden. Maar zelfs met de nieuwe ‘turborontondes’ zullen de files langer worden en zal de klimaatimpact van het bijkomend autoverkeer verder toenemen. 

Winkelleegstand verdubbelde in tien jaar

Begin dit jaar maakte onderzoeksbureau Locatus nieuwe cijfers bekend over de leegstand van winkels in België. Daaruit blijkt dat de winkelleegstand jaar na jaar toeneemt en op tien jaar tijd zelfs verdubbelde, van 5,1 procent in 2008 naar 10,3 procent op 1 januari 2019. Meer dan twintigduizend winkelpanden staan leeg, goed voor een oppervlakte van meer dan 2,5 miljoen m². Vooral in de klassieke winkelstraat tiert de leegstand welig. En toch blijven we nieuwe winkelpanden bijbouwen. 

NEO

Het meest megalomane plan is onderdeel van het NEO-project, waarmee de Brusselse regering de Heizel volledig wil vernieuwen. NEO omvat naast een shoppingcenter ook een nieuwe bioscoop, een binnen- en buitenpretpark, een congrescentrum, een voetbalstadion, horeca, woningen, kantoren en uiteraard een zeer grote ondergrondse parking.

De Mall of Europe zal in de spitsuren voor 4.500 autoverplaatsingen per uur zorgen. Dat komt bovenop al het verkeer voor de bestaande Expo en alle andere activiteiten, waar het nu al elke dag aanschuiven is. Al dat extra verkeer zal voor meer luchtvervuiling zorgen, terwijl de Europese norm voor stikstof (NO2) nu al niet gehaald wordt in de woonwijken rond de ring en de Heizel.

Een derde van alle Brusselse broeikasgassen

In het Brussels Gewest is autoverkeer verantwoordelijk voor een derde van alle uitstoot van broeikasgassen. Dat aandeel zal met dit shoppingcentrum verder toenemen. Nochtans heeft het Gewest zich met het Burgemeestersconvenant geëngageerd om zijn broeikasgasemissies tegen 2025 met 30 procent te verlagen. Indien het Gewest dit engagement ernstig neemt, mag er geen vergunning worden afgeleverd voor de Mall of Europe. Wij verwachten alvast dat Groen/Ecolo, dat deel uitmaakt van de nieuwe Brusselse coalitie, dit shoppingcenter niet laat passeren. Anders zullen we mekaar ontmoeten in de rechtbank. 

Kampenhout-Sas

Van een kleinere schaal, maar even nefast voor lucht, klimaat en verkeer is het nieuwe winkelcomplex in Kampenhout-Sas, op de voormalige veilingsite. Deze zogenaamde baanwinkelcluster heeft een oppervlakte van 21.000 m². Bedoeling is om bestaande baanwinkels te verhuizen naar dit winkelcomplex, al is niet helemaal duidelijk hoe dat afgedwongen kan worden. Vlak voor haar ontslag leverde voormalig minister Schauvliege nog een vergunning af voor dit baanwinkelcomplex, ondanks een negatief advies van haar administratie. 

Wel duidelijk is dat de verkeersellende hier zal toenemen. Het project genereert dermate veel verkeer dat de huidige rotondes op de Leuvensesteenweg en de Haachtsesteenweg moeten verbouwd worden tot zogenaamde ‘turborotondes’. Die kunnen per minuut meer auto’s verwerken. Maar zelfs met die turborotondes zullen de files langer worden en zal ook het sluipverkeer op het onderliggende wegennet verder toenemen, zo blijkt uit het MER. Wat op zijn beurt nefast is voor de luchtkwaliteit, de klimaatopwarming en verkeersveiligheid.