Foto (c) Natuurpunt

Klimaatrapport Natuurpunt bewijst: bouwshift is nodig

Foto (c) Natuurpunt

80.000 hectare: zoveel ongebruikte bouw- en bedrijfsgrond ligt er nog in Vlaanderen. Als die ruimte volgebouwd wordt, betekent dat meer overstromingen, droogtes en een verdubbeling van het aantal hittedagen. Als die gronden ingericht worden met bos en natuur, kunnen ze elk jaar de broeikasgassen van 785.193 personenwagens uit de lucht halen. Of de inhoud van meer dan 50.000 olympische zwembaden aan regenwater opvangen. Dat blijkt uit het nieuwe klimaatrapport van Natuurpunt. De boodschap aan de volgende regering is duidelijk: voer nu eindelijk die bouwshift in. 

Natuur = klimaat

Het is een oud zeer: elke dag gaat 6 hectare open ruimte verloren voor nieuwe verkavelingen, bedrijvenzones of nieuwe wegen. Het klimaat verliest daarbij twee keer. Bijkomende verkeersstromen door die nieuwe bebouwing leiden tot bijkomende CO2-uitstoot, de extra verharding maakt dat dat overtollig regenwater niet meer kan infiltreren in de bodem. Tegelijk verliezen we open ruimte en natuur, die net een oplossing bieden voor de klimaatproblemen - door CO2 op te slaan in de bodem, door voor verkoeling te zorgen op hete dagen, door overtollig regenwater op te vangen.

Natuurpunt heeft die voordelen voor het eerst concreet becijferd, aan de hand van data aangeleverd door het onderzoekscentrum VITO. In het rapport wordt koolstofopslag (ton/jaar), waterinfiltratie (m³/jaar) en verkoeling (#hittedagen/jaar) gekoppeld aan drie scenario’s: de situatie zoals ze vandaag is, een scenario waarbij al die gronden bebouwd worden en een scenario waarbij alle vrije bouwgronden natuurlijk worden ingericht.

Meer koolstofopslag, minder overstromingen

De resultaten zijn duidelijk. Het natuurscenario haalt de uitstoot van 785.193 auto’s uit de lucht, het bouwscenario pompt er 373.912 auto’s bij. De beschikbare bouwgrond in Vlaanderen is goed voor een koolstofopslag van 269.217 ton per jaar. Dat compenseert de jaarlijkse uitstoot aan koolstof van 373.912 personenwagens. Wanneer we het totaal aan vrije bouwgronden zo natuurlijk mogelijk zouden inrichten, dan kan maar liefst 565.339 ton per jaar aan koolstof worden opgeslagen. Dat komt overeen met de uitstoot van 785.193 personenwagens.

Momenteel is het totaal volume aan regenwater dat doorsijpelt in vrije bouwgronden in Vlaanderen goed voor 141.739.909 m³ per jaar, ofwel de inhoud van maar liefst 56.696 olympische zwembaden. In het bouwscenario gaat dit natuurvoordeel volledig verloren. Door betonnering van de ondergrond wordt infiltratie van water onmogelijk. Bovendien komt dat watervolume almaar vaker in piekperiodes. Dat vergroot de kans op overstromingen en ondergelopen kelders. Tegelijk krijgt het regenwater niet de kans om de diepere grondlagen aan te vullen, zodat we vaker te maken krijgen met problematische droogteperiodes. En gele gazons.

Een groene inrichting zorgt voor verkoeling - broodnodig op hete zomerdagen, die talrijker zullen worden. In het huidige scenario noteren we binnen de vrije bouwgronden in Vlaanderen een gemiddelde van vier extreme hittedagen per jaar. In het betonscenario stijgt het gemiddeld aantal hittedagen van vier naar zeven per jaar. In het natuurscenario kan het aantal hittedagen ter plekke dalen van vier naar twee.

Bouwshift Natuurgebied Natuurpunt

Meer over Bouwshift, Natuurgebied