Maandag zaten de vier Belgische energieministers samen om aan het langverwachte energiepact te werken. Samen met IEW, Greenpeace en WWF bezorgde BBL hen een dossier: een concreet recept voor een hernieuwbare energietoekomst. Die toekomst is mogelijk, want de kost van wind- en zonne-energie is nu al zo sterk gedaald dat we 2 miljard euro aan subsidies kunnen besparen door 58% van onze stroom uit hernieuwbare bronnen te halen tegen 2030.
Vals debat
De bijeenkomst van de ministers deed het energiedebat weer in alle hevigheid oplaaien. Febeliec, de koepel van industriële grootverbruikers, lanceerde een pleidooi om de kerncentrales nog langer open te houden dan nu gepland is, op basis van een studie van Energyville. Anders loopt de energiefactuur te hoog op, stellen ze.
Onderzoeksinstelling Energyville berekende de kostenefficiëntie van een aantal energiescenario’s tot 2030. Daarbij varieert het aandeel hernieuwbare energie, de hoeveelheid import en de energieprijzen. Als extra scenario illustreert Energyville ook de gevolgen van een levensduurverlenging van 2GW aan kernenergie, gelijk aan twee kerncentrales. De conclusie: de energietransitie zal geld kosten, in alle gevallen. Met een levensduurverlenging van de oude kerncentrales is dat tijdelijk een beetje minder.
Dit is geen verrassende uitkomst, oude afgeschreven centrales openhouden kost nu eenmaal minder. Al kun je je afvragen of de kosten voor het oplappen van de krakende kerncentrales daarbij is meegerekend. En hoe zit het met de kosten voor het beheer van het kernafval?
Bovendien gaat de studie uit van hoge kostprijzen voor zonne-energie. Hanteren we prijsevoluties die meer rekening houden met de sterk dalende trend van de kost van zonne-energie, is een scenario met meer hernieuwbare energie al helemaal niet veel duurder dan een met meer kernenergie.
Hoe dan ook, Febeliec opent (opnieuw) een vals debat: investeringen in de energiesector moeten er komen, we kunnen niet eeuwig rekenen op de oude, onbetrouwbare en risicovolle kerncentrales. Zelf heeft Febeliec geen alternatief voor de dag dat de kerncentrales sluiten - en die komt er onvermijdelijk, nu of later. Nu extra investeren zorgt voor jobs en zet ons op het spoor van de energietransitie. Aan de andere kant hebben we het risico van kernenergie en meer nucleair afval. De keuze is snel gemaakt, lijkt ons.
Hernieuwbaar staat klaar
"We staan voor een investeringsgolf: hernieuwbaar is (weldra) de goedkoopste energiebron"
Het goede nieuws: hernieuwbare energie staat klaar en is goedkoper dan fossiele energie of nieuwe kerncentrales. De studie ‘Our Energy Future’ die 3E uitvoerde in opdracht van BBL, Greenpeace, IEW en WWF, bevestigt dat we aan de vooravond staan van een investeringsgolf. Hernieuwbare energie is (of wordt zeer binnenkort) de goedkoopste energiebron.
Hoe zit het met de CO2-uitstoot?
De studie in opdracht van Febeliec komt ook tot de conclusie dat een kernuitstap leidt tot een hogere CO2-uitstoot van de energieproductie dan in het ‘centrale scenario’. De organisatie vergeet daarbij te vermelden dat een scenario met meer hernieuwbare energie én een kernuitstap (‘fuel price high’ in onderstaande tabel) een nog lagere CO2-uitstoot heeft.
Vergelijking van de verschillende scenario’s uit de Energyville-studie
Bovendien valt de CO2-uitstoot van de energieproductie onder het Europees emissiehandelssysteem. Als energiecentrales in België meer CO2 gaan uitstoten, dan zal elders in de EU de uitstoot (op termijn) dalen door de stijging van de CO2 prijs in de ETS. De ETS heeft immers een jaarlijks dalend uitstootplafond voor alle emissies van industrie en elektriciteitsproductie. Daar houdt de studie geen rekening mee.
Een kernuitstap rechtstreeks linken aan een hogere CO2-uitstoot, is dan ook te kort door de bocht. Bekijken we de energietransitie op Europese schaal, dan toont ‘Our Energy Future’ aan dat een kernuitstap en een verlaging van de CO2-uitstoot perfect kunnen samengaan. Maar dan moeten we nu wel volop de kaart trekken van hernieuwbare energie.
Kortom, de route naar een hernieuwbare energietoekomst in België ligt klaar. Nu is het aan de vier ministers om de juiste weg te kiezen.
