CC JJ Messerly
Vorige week deed de slimme meter behoorlijk wat stof opwaaien. Te duur volgens sommigen. Onontbeerlijk voor een slim en toekomstgericht energiesysteem volgens energieminister Tommelein (Open Vld). Op zijn voorstel keurde de Vlaamse regering een conceptnota goed die het startschot moet vormen voor een gefaseerde uitrol van de slimme meter in Vlaanderen. Een doordachte plaatsing en gebruik van die meter kan een slim elektriciteitsnet een stapje dichterbij brengen.
Ferraris’ tijd is voorbij
Vandaag heeft elke Vlaming een mechanische Ferrarismeter. Deze eenvoudige teller maakt het heel moeilijk om nauwgezet je stroomverbruik op te volgen. Hierdoor betalen we aan onze energieleverancier maandelijks een voorschotfactuur, gebaseerd op een geschat energieverbruik. Heb je geluk en verbruikte je minder, krijg je na een jaar wat je te veel betaalde teruggestort. Heb je pech, moet je bijbetalen.
Het nut van slimme meters
In de evolutie naar een steeds complexer elektriciteitsnet met meer en meer zonnepanelen, warmtepompen en elektrische voertuigen, voldoen deze meters niet meer. Zo betalen eigenaars van zonnepanelen noodgedwongen een dom prosumententarief. Dit is een vast bedrag op basis van het vermogen van de omvormer van de panelen, dat helemaal geen rekening houdt met het gebruikersgedrag. Ook het voorstel voor een capaciteitstarief van de VREG dreigt zonder slimme meter een dom tarief te worden.
Slimme meters kunnen gebruikers aanmoedigen energiezuinig te zijn en kunnen hun verbruik sturen. Ze kunnen helpen om stroom af te nemen op momenten dat de wind waait of de zon schijnt. Gebruikers die hun gedrag aanpassen in functie van de beschikbare (of zelf geproduceerde) hernieuwbare energie, zouden dan bijvoorbeeld kunnen genieten van goedkopere tarieven. Ook het beheer van de energienetten kan hierdoor efficiënter gebeuren.
En wat moet dat kosten?
Vanuit een bezorgdheid over de extra kosten om de slimme meters te plaatsen, gingen een oppositiepartijen sp.a en PVDA op de rem staan. Ook vanuit Test-Aankoop en armoede-organisaties klonken bezorgde geluiden. De kosten voor de slimme meters mogen niet disproportioneel wegen op de schouders van die consumenten die (vandaag nog) geen baat hebben bij een slimme meter omdat ze een klein verbruik hebben dat ze niet of nauwelijks kunnen sturen, of omdat ze geen zonnepanelen of elektrisch voertuig bezitten.
Die bezorgdheid over de kostenverdeling is terecht. Een debat over wie welke baten geniet en wie welke kosten moet dragen is meer dan nodig. Dit moet kaderen in de bredere broodnodige discussie over de financiering van de energietransitie. Maar dit mag de noodzakelijke (doordachte en gefaseerde) uitrol van slimme meters bij die groepen die er echt baat van hebben, niet in de weg staan. Een slimmer netgebruik en -beheer is cruciaal om een steeds groter aandeel hernieuwbare energie en elektrisch transport goed te kunnen inpassen in het net.
Rendement zonnepanelen gegarandeerd
Tot slot is het goed nieuws dat eigenaars van zonnepanelen ook met een slimme meter nog een hele tijd kunnen genieten van de terugdraaiende teller. Samen met een toekomstgerichte tariefzetting moet dit ervoor zorgen dat zonnepanelen, ook met de nieuwe meter, een interessante investering blijven. Dit moet helpen om de omslag naar veel meer zon in een steeds slimmer net te versnellen.
