Zwerfvuil: back to sender

De coalitie Recycling Netwerk lanceerde woensdag in Nederland en Vlaanderen een nieuwe actie tegen zwerfvuil: Back to Sender. De campagne roept op om rondslingerende blikjes en plastic flesjes (letterlijk) terug te sturen naar de drankproducenten. Een goede zet, want de campagne legt op die manier terecht de verantwoordelijkheid bij de producent in plaats van de consument.

Ergernis

Volgens afvalmaatschappij OVAM toont onderzoek aan dat 3 op 4 Vlamingen zich ergert aan zwerfvuil. Zwerfvuil is bovendien een overduidelijke aantasting van het leefmilieu. Het is dus niet verwonderlijk dat OVAM streeft naar een daling van zwerfvuil met 20% tussen 2014 en 2022. Dat is een goede zaak, maar helaas blijkt uit recent studiewerk dat de hoeveelheid ingezameld zwerfvuil niet daalt, maar net toeneemt.

Aanmodderen

De vraag is hoe we dit probleem met wortel en tak kunnen uitroeien. De drankenproducenten kiezen voor een status quo. Via Fost Plus betalen ze de overheid bijna tien miljoen euro per jaar voor de sensibiliseringscampagne Mooimakers. De drankenproducenten creëren met Mooimakers de illusie dat de kleine groep vervuilers te overtuigen is met een campagne. Bovendien leggen ze de verantwoordelijkheid expliciet bij de burger. Ze roepen ons op om vrijwillig het afval op te ruimen waarvoor zij in feite de verantwoordelijkheid dragen. Anders gezegd: de producenten privatiseren de winsten, terwijl ze de kosten afwentelen op de maatschappij.

Korte metten via statiegeld

Foto Chris Kalbfleisch

Bond Beter Leefmilieu bekijkt het anders. Al geruime tijd bepleiten we het systeem van statiegeld. Mensen betalen een klein extraatje wanneer ze een fles of blikje kopen en krijgen dat geld terug als ze het na gebruik weer naar de supermarkt brengen, net zoals met onze glazen flessen. Op die manier kunnen we tot 40% van het zwerfvuil uit onze straten en natuur halen. Dat betekent winst voor het milieu, maar ook winst voor de gemeenten. De belastingbetaler moet niet opdraaien voor opruimkosten voor eenmalig gebruikte flesjes en blikjes. Dit systeem verhaalt de kost op de producent, die kiest om producten in plastic of blik te verkopen en er dus ook de volle verantwoordelijkheid en bijhorende kost voor draagt.

#BackToSender

De campagne Back to Sender, gelanceerd door Recycling Netwerk, speelt daar precies op in. Dankzij de niet-aflatende stroom zwerfies op sociale media, maken we duidelijk dat het tijd is dat producenten daadwerkelijk actie ondernemen. Zin om mee te doen? Via de campagnesite krijg je dat in een handomdraai geklaard. 

Afvalbeleid Statiegeld Recycling Netwerk Benelux

Meer over Afvalbeleid, Statiegeld