165 activiteiten in het donker

15e Nacht van de Duisternis op zaterdag 16 oktober.

Op 16 oktober kunnen de vleermuizen in 127 gemeenten genieten van een echt donkere nacht. Deze gemeenten organiseren op initiatief van Bond Beter Leefmilieu, vzw Preventie Lichthinder en de Vereniging voor Sterrenkunde de 15e Nacht van de Duisternis. De initiatiefnemers willen op die manier duidelijk maken dat Vlaanderen niet rationeel omspringt met verlichting. Dat ziet ook de peter van de Nacht, Chris Dusauchoit: “Onze openbare ruimte wordt te veel en te fel verlicht. Dat verstoort het dag- en nachtritme van vele dieren, zoals dat van de vleermuizen en de nachtvlinders”.

Op de Nacht van de Duisternis doven gemeenten niet alleen een deel van de openbare verlichting, maar organiseren ze samen met verenigingen 165 activiteiten. Deze activiteiten zetten de rijkdom van de nacht in de verf en geven de gezelligheid van de nacht terug aan het publiek. Dat de donkere nacht als oerkwaliteit bijzonder waardevol is, is ook UNESCO niet ontgaan. De sterrenhemel, zo goed als verdwenen in Vlaanderen door het te veel aan verlichting, is erkend als erfgoed.

Vlaanderen is een van de meest verlichte regio’s. In vele gemeenten wordt het er nooit meer donker. Dit komt omdat er zeer ondoordacht wordt verlicht: te fel en verkeerd gericht. Soms schijnt het licht gewoon naar boven, de sterrenhemel in. Of rechtsreeks in slaapkamers van woningen. Of worden er rustige veldwegen verlicht alsof het drukke steenwegen zijn. De oplossingen liggen nochtans voor de hand. Verlichting moet zo weinig mogelijk opwaarts worden gericht, mag niet te fel zijn en er mag enkel worden verlicht waar zinvol en op tijdstippen dat het zinvol is. Ze moet afgesteld kunnen worden in functie van verkeersdichtheid en weersomstandigheden. Wanneer de maximale capaciteit van de lampen niet nodig is, moet er gedimd kunnen worden, zonder dat de verkeersveiligheid of de veiligheid in het algemeen in het gedrang wordt gebracht. Zo juicht BBL de intentie van Vlaams minister van Mobiliteit Hilde Crevits toe om vanaf de zomer de verlichting op de meeste snelwegen 24 op 24 te doven. De minister wil zo 2 miljoen euro besparen. Maar BBL en vzw Preventie Lichthinder geven aan dat deze maatregel slechts een topje van de ijsberg is. Ook op gewestwegen en vooral op gemeentelijke wegen is er nog veel werk aan de winkel wat betreft rationeel verlichten en valt er dus ook daar veel energie te besparen.

Te veel verlichting is niet zonder gevolgen. Het zorgt ten eerste voor energieverspilling. Vele gemeenten kunnen geld besparen door minder te verlichten en dragen op die manier ook bij aan de strijd tegen de klimaatverandering. Ten tweede heeft lichthinder gevolgen voor fauna en flora. De natuurlijke dag en nacht cyclus van planten en dieren wordt verstoord door het overmatige licht en dit heeft een invloed op de groei en dagelijkse leven van planten, dieren en mensen. Vele gemeenten hebben aandacht voor dit probleem en organiseren daarom tijdens de Nacht van de Duisternis nachtwandelingen om fauna en flora in het donker te ontdekken.

Deze 15e Nacht van de Duisternis wordt georganiseerd in samenwerking met de Week van het Bos.