De varkens- en melkveehouderij kreeg dit jaar rake klappen. Op de Europese top van 7 september moet de landbouwcrisis politiek bedwongen worden. Het is ook de dag dat de Europese boeren betogen, om te tonen dat het hen menens is. Dat verandering noodzakelijk is, staat vast. Maar de hamvraag is voorlopig nog open: welke weg slaan we in?
Burgers en boeren
Dat er structurele problemen zijn, is duidelijk. Een liter melk bleek in Groot-Brittannië minder te kosten dan een liter water. Voor sommigen gaat het debat over niet minder dan de leefbaarheid van de landbouw. Zeker is dat een faire prijs, voor product en arbeid, het uitgangspunt moet zijn voor de toekomst.
De grote Vlaamse landbouworganisaties roepen alvast op om een aantal maatregelen te nemen. Zij vragen terecht om meer solidariteit met de boer en tuinder, tijdelijke productiebeperkingen en een eerlijke keten. Problematisch is dat ook meer exportondersteuning op hun eisenlijstje staat, net als een verminderde aandacht voor vergroening binnen het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).
Zowel de Vlaamse en federale overheden kondigden maatregelen af om de sector te ondersteunen. Voorlopig lijken deze vooral op korte termijn de pijn te verzachten. Ze stellen het huidige landbouwsysteem niet in vraag. Business as usual: op naar de volgende crisis en ondertussen hopen dat de productie elders tegenvalt zodat we hier een graantje extra meepikken.
De echte vraag is of België varkens en melk voor overzeese markten moet produceren -- meestal dan nog met voeder uit Zuid-Amerika. Lokale en globale handel in voedsel zijn beide weliswaar nodig, maar de manier waarop moet kritisch beoordeeld worden. Bovendien is duidelijk dat we op termijn de impact van vlees en de melkveehouderij op het klimaat en het milieu ook in rekening moeten brengen. Daarom moeten we het systeem ook over de Europese grenzen heen herbekijken.
Boerenlandbouw
Een alternatief weg kan die van een boerenlandbouw (*) zijn: dat past binnen het concept van de agro-ecologie, landbouw op maat van mens en milieu. In de agro-ecologie wordt het landbouw- en voedselsysteem in zijn geheel bekeken en speelt de keten en de burger/consument een grote rol.
De dag voor de Europese landbouwraad vindt in Brussel een evenement plaats om dit alternatief naar voor te schuiven. Hier kunnen de burger, consument en producent met het hele gezin de boerenlandbouw komen ondersteunen. De wederzijdse relatie tussen boer(in) en burger wordt in de verf gezet. De consument heeft een deel van de oplossing in eigen hand, namelijk waar en van wie we ons voedsel kopen. Afspraak dus op 6 september voor Allemaal Boer(in) in het Jubelpark te Brussel.
______
(*) De boerenlandbouw staat voor duurzaam gebruik van ecologisch kapitaal en is gericht op de verdediging en ontwikkeling van het familiaal levensonderhoud. Deze vorm is dikwijls multifunctioneel en gediversifieerd en wordt bedreven met familiale arbeid of arbeid die komt uit de landelijke omgeving. Het boerenbedrijf is voor het grootste deel familiebezit en productie is zowel gericht op de markt als op de reproductie van het bedrijf en de familie. (Louis De Bruyne naar Jan Douwe van der Ploeg)