Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en Canopea reageren verontwaardigd op het onevenwichtige akkoord tussen Engie en de federale overheid. De federale overheid legt een maximumfactuur voor Engie vast voor het kernafval dat eigendom is van de Franse energiespeler. Als de kosten hoger oplopen, komt dit op rekening van de belastingbetaler. Dit terwijl er nog geen plaats of technologie beschikbaar is om het kernafval te bergen: er zijn enkel studies en hypothesen en de berekening is tot op heden niet publiek. Dit zou weleens de grootste hold-up uit de Belgische geschiedenis kunnen worden, zeggen de organisaties.
De milieuorganisaties zien in dit akkoord het ultieme bewijs dat kernenergie niet rendabel is. Engie weigert het investeringsrisico te dragen en de staat moet participeren. Geen enkel privébedrijf wil nog zijn vingers branden aan het rekken van de levensduur van oude kerncentrales.
Op vlak van bevoorradingszekerheid - specifiek voor de winters van 2025 en 2026 - biedt Engie geen enkele garantie, enkel een inspanningsverbintenis. Ook niet voor wanneer de nood hoog is, bijvoorbeeld tijdens een koudegolf. De oude kerncentrales zijn de voorbije 10 jaar vaak stilgelegd, ook tijdens de winter.
“De Belgische regering leert niets uit de nucleaire crisis in Frankrijk, waar vorig jaar tot de helft van de kerncentrales uit dienst was, onder andere door problemen met corrosie van het koelsysteem. Deze problemen zullen zich de volgende jaren verderzetten. En toch gokt de Belgische regering precies op kernenergie, nadat zowel in België als Frankrijk de onbetrouwbaarheid is aangetoond”, zegt Jan Vande Putte, energie-expert bij Greenpeace.
“Door mee in het kapitaal van de kerncentrale te stappen organiseert de regering een belangenconflict", stelt Almut Bonhage, energie-expert bij Bond Beter Leefmilieu. “Door de snelle groei van hernieuwbare energie treden er langere periodes op van zeer lage tot negatieve elektriciteitsprijzen. Daardoor neemt de rentabiliteit van logge inflexibele kerncentrales verder af. De belastingbetaler verliest hier dus mogelijks twee keer: hij stelt zich garant om de verliezen voor Engie te compenseren, en bovendien zal het aandeel van de staat in het kapitaal verlies maken. Dit dreigt een situatie te creëren waarin komende regeringen op de rem willen gaan staan bij de uitbouw van hernieuwbare energie.”
De organisaties vinden het ook erg ongezond dat de staat belang heeft bij een zwakke nucleaire regulator, die niet te moeilijk doet als er weer eens een probleem opduikt met de kerncentrales. Want elke keer de centrale moet stilgelegd worden, verliest de staat geld.
“Dat de regering verwijst naar de oorlog in Oekraïne om de twee centrales te verlengen, is wel bijzonder cynisch. De bezetting van de kerncentrale van Zaporizhzhya door Rusland heeft nu net aangetoond dat kernenergie bijzonder kwetsbaar is. Als er één les uit de oorlog kan geleerd worden is dat we zo snel mogelijk deze gevaarlijke centrales moeten stilleggen”, besluit Vande Putte.
De milieuorganisaties wijzen er tenslotte op dat deze hele constructie een wankel kaartenhuisje blijft, want er is nog geen vergunning. Ook de juridische basis van een toekomstige vergunning is problematisch vanwege de gebrekkige publieke consultatie. De milieuorganisaties dienden vorige maand een rapport in dat de gebreken aantoont. [1]
Noten
[1] Lees hier het volledige rapport van Oda Becker en Gabriele Mraz (origineel in het Duits, Engelse vertaling door Greenpeace)
