Schaliegas eist vandaag zijn plek op in het energiedebat. Nu de Verenigde Staten volop de kaart trekken van deze ongewone energiebron, gaan er meer en meer stemmen op om ook in Europa in te zetten op dit nieuwe goud dat te vinden is in ondergrondse gesteenten. Vlaams Minister-President Kris Peeters had genoeg aan een zomers bezoekje bij de Amerikaanse collega’s van ExxonMobil, om enthousiast te pleiten voor een zoektocht naar Vlaams schaliegas.
Voor zover we weten is schaliegas in Vlaanderen moeilijk te vinden, maar bestaat er in Limburg wel interesse om steenkoolgas te delven. Dat is een broertje van schaliegas dat gevangen zit in oude steenkoollagen. Goedkoop schalie- of steenkoolgas wordt naar voor geschoven als een reddingsmiddel voor onze kwakkelende economie. Is dat wel zo?
Tijdens een recent debat in het Europees Parlement lieten experts hun licht schijnen op een aantal mythes die leven rond schaliegas. Bond Beter Leefmilieu zet er enkele op een rij.
Schaliegas is goed voor het klimaat
Bij de ontginning van schaliegas kan er heel wat methaan lekken naar de atmosfeer. Een recent onderzoek van het Amerikaans onderzoeksinstituut NOAA in het Amerikaans Uianta bassin, kwam tot de vaststelling dat 6 tot 12% van het gewonnen gas lekt. Aangezien methaan een zeer krachtig broeikasgas is, is dit rampzalig voor het klimaat. De inzet van schaliegas wordt hierdoor veel schadelijker voor het klimaat dan steenkool.
Schaliegas is goedkoop en is een redmiddel voor onze economie
De voorstanders van schaliegas grijpen de goedkopere Amerikaanse gasprijzen gretig aan om te pleiten voor een Europese schaliegasrevolutie. Dit economisch motief lijkt echter gebaseerd op gebakken lucht. Niet in het minst omdat het Amerikaanse verhaal niet zomaar gekopieerd kan worden naar Europa. De Europese bronnen liggen dieper, meer verspreid en zijn moeilijker te ontginnen, ze liggen vaak in dichtbevolkt gebied en in Europa ontbreekt het aan heel wat specifieke technische knowhow. Bovendien komen de gasprijzen in Europa op een heel andere manier tot stand dan in de VS. Moest schaliegas al leiden tot goedkoper gas (wat hoogst twijfelachtig is), dan nog vertaalt zich dit niet noodzakelijk door naar de eindverbruikers.
Schaliegaswinning is goed gereguleerd
Binnen Europa ontbreekt het aan een duidelijk wetgevend kader. Hierdoor slaagt de industrie er gemakkelijk in haar activiteiten uit te voeren, zonder een voorafgaande milieu-en gezondheidseffectenrapport, schiet de regulering voor het zuiveren van het sterk vervuilde water sterk te kort en doet de industrie - bij gebrek aan een sterke overheid- gewoon aan zelfcontrole. Bovendien lijkt de (schalie)gasindustrie een meester in het afzwakken van regulering die hun booractiviteiten nog in de weg kunnen staan. Zo wil het Verenigd Koninkrijk onder druk van de industrie de vergunningstermijn terugbrengen van 3 tot 6 maanden naar 2 weken.
Deze ontkrachte mythes passen in een veel ruimer plaatje van rampzalige gevolgen voor mens en milieu. Drinkwater geraakt besmet met chemicaliën, de lucht wordt vervuild en duizenden boorputten vervuilen het landschap. De Amerikanen kunnen er dankzij hun jarenlange ervaring jammer genoeg over meespreken.
Terwijl we wachten op een initiatief van de Europese Commissie om de gaten van de zwakke regulering te dichten, ontstaan in gans Europa nieuwe projecten. Ondertussen groeit de anti-schaliegas beweging elke dag. Deze brede beweging verenigt lokale besturen, academici, artiesten, bedrijven, bezorgde burgers en milieubewegingen in hun strijd tegen deze nieuwe milieuschadelijke fossiele energiebron. Het protest leidde ertoe dat verschillende lokale besturen (oa. in Nederland) en landen (Frankrijk) schaliegaswinning op hun grondgebied bannen.
Ondertussen starten hier in Limburg de prospecties voor steenkoolgas in Limburg in alle stilte. In tegenstelling tot Nederland blijft een breed en transparant maatschappelijk debat over de rol van steenkoolgas in Vlaanderen uit. Maar ook hier groeit het protest. Een verhaal dat zeker nog een staartje krijgt.