Op 22 november spraken de leden van de coalitie Energy Saving Pioneers met Matthias Diependaele, Vlaams minister van Wonen, Financiën en Begroting. Tijdens dat gesprek deed onze coalitie van bedrijven en milieuorganisaties een warm pleidooi voor een ambitieus energiebesparingsbeleid.
De meerwaarde van energiebesparing voor de weerbaarheid van onze economie en voor het behalen van de klimaatdoelstellingen was nog nooit zo duidelijk. Nu blijkt dat de energieprijzen de komende jaren structureel hoger en volatiel blijven, blijft het van groot belang om bedrijven en huishoudens te ondersteunen bij het nemen van energiebesparende maatregelen. Gelukkig is er een groot potentieel om dat in ons land op een kostenefficiënte manier te doen. Dat potentieel moeten we de komende jaren zien te realiseren.
We gaven de minister een overzicht mee van de Europese doelstellingen inzake energie-efficiëntie en gebouwenrenovaties die de volgende jaren op ons afkomen, en vroegen hem hoe Vlaanderen concreet de doelstellingen uit het Europese Fit-for-55-pakket zal realiseren.
Concrete maatregelen
In het bijzonder ijverden we voor een ambitieuze omzetting van de nieuwe Europese energie-efficiëntierichtlijn in Vlaamse wetgeving, met bindende, sectoroverschrijdende doelstellingen, naar het voorbeeld van de energie-efficiëntiewet die enkele maanden geleden in Duitsland goedgekeurd werd.
Op vlak van fiscaliteit deden we een pleidooi voor een goed geplande correctie van de scheve elektriciteit/gas-prijsverhouding tijdens de volgende legislatuur. Bij een verhouding van minder dan 2,5 ontstaat als vanzelf een business case voor warmtepompen, zoals in Nederland en Scandinavische landen bewezen. De ontwikkeling van het elektrisch net moet weliswaar rekening houden met deze verschuiving.
We stelden ook voor om subsidie-instrumenten voor de industrie op een doordachte manier te hervormen, zodat die bedrijven aanzetten tot investeringen in energiebesparing en decarbonisering. Dit is essentieel voor de veerkracht van de industrie. Enkele ESP-leden signaleerden dat, door een gebrek aan capaciteit en kennis, ook kostenefficiënte energiebesparingsmaatregelen in heel wat bedrijven niet gerealiseerd raken. De minister beaamde dat er nood is aan verplichtingen in sommige gevallen, alsook ontzorging en communicatie voor KMOs, door de overheid, bedrijfsfederaties, banken en consulenten.
Ook voor het woonbeleid stelden we een aantal maatregelen voor. De EPC-trajecten minimale woonkwaliteit moeten best op eenzelfde lijn geplaatst worden met de renovatieverplichting (die nu strenger is dan de minimale woonkwaliteitseisen), als een incentive voor diepe renovaties. Verschillende ESP-leden getuigden ook - daags voor de Pano-uitzending over het EPC-gesjoemel- over de vaak gebrekkige kwaliteit van EPC-attesten, en lanceerden het idee om die attesten aan te vullen met een soort renovatiestappenplan.
We stelden ook voor om MijnVerbouwpremie en MijnVerbouwlening op een budgetneutrale manier te hervormen, door de steun voor hogere inkomens te verminderen, en op maat gemaakte voorfinancieringsinstrumenten voor huishoudens met minder financiële ruimte toe te voegen aan het systeem - met name bulletleningen en leningen die men via de energierekening terugbetaalt.
Vervolgens vroegen we om voldoende middelen om sociale woningen diep te renoveren, en beklemtoonden de meerwaarde van de aanpak van wijkrenovaties in dichterbevolkte gebieden.
We uitten onze ontgoocheling over het feit dat de huurindexatiestop voor energieverslindende woningen al na één jaar afgeschaft werd. Deze maatregel had het potentieel in zich om de energetische prestaties van huurwoningen te verbeteren, maar één jaar is veel te kort om verhuurders tot renovatie aan te zetten.
Tenslotte deed Gert Roeckx van lichtproducent Signify een warm pleidooi om het potentieel van relighting van publieke gebouwen volop te benutten, in het bijzonder in schoolgebouwen en gemeentehuizen. Deze investering verdienen zich in de meeste gevallen binnen de 1-2 jaar terug.
Nota’s voor 2024
De minister luisterde aandachtig naar de bezorgdheden van onze leden. Hij repliceerde niettemin dat haalbaarheid voor bedrijven en burgers voor hem zeer belangrijk is. Met onze voorstellen rond energiebesparing mét een terugverdieneffect probeerden we hieraan tegemoet te komen. We danken de minister voor de open en constructieve discussie, en hopen dat hij onze punten ook meeneemt wanneer in 2024 de besprekingen voor een volgende Vlaamse Regering starten.
