Wat gebeurt er als je een bedrijf zonder echte concurrentie gratis emissierechten geeft? Eenvoudig: dat bedrijf rekent de theoretische waarde van die rechten door aan haar klanten. Uit een studie van het directiecomité van de federale regulator, de CREG, blijkt dat de Belgische elektriciteitsproducenten in de periode 2005-2007 zo 1,2 miljard euro uit de zakken van hun industriële klanten gegraaid hebben. De algemene raad van de CREG adviseert nu om die zogenaamde “windfall profit” te recupereren, en met de opbrengst windmolens in de Noordzee te bouwen. BBL keurde het advies mee goed.
Om gelijkaardig misbruik in de toekomst te vermijden heeft de markt nood aan meer concurrentie. Daar was iedereen het al lang over eens. “Het bestaan van windfall profits is het gevolg van een onvolmaakte regelgeving,” aldus de CREG "namelijk de manier waarop het Europese systeem van verhandelbare CO2-emissierechten is ingevoerd in een elektriciteitsmarkt met onvoldoende concurrentie." Lees: als je iets gratis geeft aan een bedrijf dat de markt domineert, dan kan je moeilijk vermijden dat het dit toch doorrekent aan zijn klanten. Iets waar de energiemarkt overigens waarschijnlijk niet uniek in is.
Bovendien adviseert de algemene vergadering van de CREG eenparig – inclusief het VBO – om in het vervolg geen gratis emissierechten meer uit te delen. Hiermee volgt CREG de Europese beslissing om vanaf 2013 de emissierechten voor de elektriciteitssector te veilen. Maar de CREG doet meer. Hij raadt aan ook de achterpoortjes te sluiten; achterpoortjes die Europa in de vorm van uitzonderingen openliet. Deze uitzonderingen maken het namelijk mogelijk nog steeds ongerechtvaardigde kosten te factureren.
Ook de opbrengsten van de veiling zouden ten goede moeten komen aan de betrokken afnemers, meestal bedrijven. De concrete suggestie is om de opbrengst te recupereren, en te gebruiken voor de verdere uitbouw van het offshore windpark in de Belgische Noordzee.