Op 7 oktober 2008 stemde de milieucommissie (ENVI) van het Europees Parlement over drie cruciale voorstellen voor EU-richtlijnen – onderdelen van het zogenaamde Energiepakket. Een eerste deel is de herziening van de Europese Emissiehandel (ETS). Een tweede onderdeel van het Energiepakket is de richtlijn over de lastenverdeling. Die legt EU-lidstaat vast hoeveel uitstootrechten elke lidstaat krijgt toebedeeld voor de sectoren die niet onder de emissiehandel vallen. Een derde luik van het Energiepakket bestaat uit de het voorstel voor de richtlijn over de opvang en opslag van koolstofdioxide.
Verder bestaat het Energiepakket uit de richtlijnen over hernieuwbare energie en staatssteun voor energietechnologie. Ook de richtlijn over de CO2-uitstoot van wagens heeft sterke banden met het Energiepakket. Deze richtlijnen zijn eerder al gestemd. Het belang van deze dossiers voor het Europese klimaatbeleid kan moeilijk onderschat worden. Milieuorganisaties uit heel Europa, inclusief Bond Beter Leefmilieu, voerden actie voor het Europees Parlement.
ENVI toont geen ambitie
De parlementsleden bevestigen de voorstellen van de Europese Commissie, maar hadden jammer genoeg niet de ambitie om verder te gaan.
Het parlement behield een automatische verhoging van de CO2-doelstelling van 20% naar 30% in 2020, als er een internationaal akkoord word afgesloten. De 30% in leven houden is een belangrijk signaal naar de andere blokken van landen, in de aanloop naar de klimaatconferentie in Poznan in Polen, eind dit jaar. Conservatieve krachten probeerden die verhoging tegen te houden.
CCS krijgt 10 miljard euro steun
Slechter nieuws is dat de parlementsleden een halfhartige technologie willen steunen: de afvang en opslag van CO2 onder de grond (CCS, carbon capture and storage) krijgt maar liefst 10 miljard euro extra steun.
Dat is erg. CCS is een dure gok -- een onbewezen technologie. Het is onverantwoord om te wachten tot de werking van CCS al dan niet is bewezen om in actie te schieten. Het geld dat besteed wordt aan CCS zou veel beter in de ondersteuning van energiebesparing en hernieuwbare energiebronnen worden geïnvesteerd.
Bossen opgenomen in emissiehandel
Nog slecht nieuws is dat er bereidheid is om boskredieten op te nemen in het emissiehandelsysteem tussen bedrijven. Dit gaat in tegen wat de Europese Commissie voorstelt. De prijs van CO2 dreigt hierdoor te crashen. En de EU dreigt verantwoording te moeten gaan afleggen over de negatieve impact op mensenrechten en biodiversiteit van dubieuze bosprojecten. En dat in de Week van het Bos.
Europese landen kunnen klimaatbeleid afkopen
En het is niet afgelopen met het slecht nieuws. De wetenschap vertelt ons dat de industrielanden hun uitstoot moeten verlagen met 25 tot 40% tegen 2020. Als een gevolg van de stemming in de milieucommissie, kunnen de landen en bedrijven zich een weg kopen uit hun verplichtingen. Ze kunnen bijna een derde ervan invullen door kredieten buiten Europa te kopen. Zonder dat die rechten aan grondige milieu- of sociale criteria moeten voldoen.
Klimaatinvesteringen in ontwikkelingslanden
Maar laten we afronden met wat goed nieuws. Wat betreft hulp aan ontwikkelingslanden, stemde het milieucomité voor bindende steun van de EU, en om de helft van de opbrengst van de veiling van emissierechten van de industrie te bestemmen voor klimaatinvesteringen in ontwikkelingslanden. Dat is een belangrijke stap voorwaarts.
Uitstootnorm voor elektriciteitcentrales
De stemming op het eind van de namiddag leverde een belangrijke vernieuwing op. Nieuwe elektriciteitcentrales zullen vanaf 2015 moeten voldoen aan een uitstootnorm van 500 g CO2 per kWh. Dat maakt nieuwe centrales met steenkool onmogelijk, tenzij ze CCS zouden toepassen. Gascentrales kunnen wel zonder problemen aan deze norm voldoen. Het was een van de overblijvende discussiepunten voor de parlementsleden deze namiddag. Een voorstel om het niveau van de norm op 400 gram te leggen (wat overeen zou komen met wat een moderne centrale op gas uitstoot) haalde net één stem te weinig. De norm geldt ook niet voor bestaande centrales. Een compromis dat dus uiteindelijk nog belangrijke kansen onbenut laat.