Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Canopea dienen vandaag een technisch rapport in dat ernstige tekorten aantoont in de veiligheid van de kerncentrales Doel 4 en Tihange 3. Ze antwoorden hiermee op de gebrekkige documentatie van SCK CEN dat de basis vormt voor de publieke consultatie over de verlenging van deze reactoren. De organisaties verwerpen deze schijnprocedure en vragen dat de onderhandelingen met Engie eerst worden afgerond en alle dossiers gepubliceerd, voordat een serieuze consultatie kan plaatsvinden.
De Belgische bevolking kan zich tot 20 juni uitspreken over de mogelijke verlenging met tien jaar van Doel 4 en Tihange 3. Deze publieksconsultatie is vereist vooraleer de wet op de kernuitstap kan worden aangepast. Om de burgers de kans te geven zich hierover geïnformeerd uit te spreken, maakte de overheid op 20 maart dossiers openbaar met meer informatie. Maar hier knelt het schoentje volgens de organisaties.
“De onderhandelingen met uitbater Engie slepen nog steeds aan, waardoor alle concrete plannen voor de verlenging ontbreken in deze consultatie”, reageert Almut Bonhage, beleidsmedewerker energie bij Bond Beter Leefmilieu. “Bovendien werd de documentatie voor deze consultatie samengesteld door nucleair studiecentrum SCK CEN, dat zelf werkt aan nieuwe reactortypes en dus belang heeft bij het uitstellen van de kernuitstap.”
Onafhankelijk rapport schiet grote gaten in dossier SCK CEN
Een onafhankelijke technische analyse door de nucleaire expertes Oda Becker en Gabriele Mraz, besteld door Greenpeace België en Bond Beter Leefmilieu, legt de belangrijkste tekortkomingen van het SCK CEN dossier bloot:
- Interne veiligheid - Enkele ernstige tekortkomingen in de kerncentrales doen het risico op een zeer ernstig ongeval toenemen. Bij een elektrische black-out van de centrale zijn er enkel mobiele installaties voorhanden, die binnen enkele uren moeten tussenkomen om een meltdown te vermijden. Het SCK CEN dossier vermeldt geen extra investeringen om dit te verhelpen, zoals wel het geval was in Zweden. In tegenstelling tot in Frankrijk worden Doel 4 en Tihange 3 ook niet getoetst aan de (hogere) veiligheidsnormen van een nieuwe kerncentrale.
- Externe veiligheid - Het SCK CEN dossier houdt onvoldoende rekening met het risico op natuurrampen, zoals hevige regen en een overstroming met een dijkbreuk. Ook het risico op een gewelddadige aanslag of sabotage wordt geminimaliseerd. Nochtans erkent de minister van energie wel de gevoeligheid van het hoogspanningsnet hiervoor. De zeer kritieke situatie van de kerncentrale van Zaporizja toont aan dat het wegvallen van de netverbinding een van de belangrijkste risico’s is.
- Uitstoot van radioactiviteit - De maximale uitstoot van radioactiviteit waarmee SCK CEN rekening houdt is lachwekkend laag. Voor Doel 4 zou dit slechts 58 GBq aan cesium-137 bedragen. Ter vergelijking: in Fukushima kwam naar schatting 15 PBq (of 15 miljoen GBq) vrij. Simulaties van de Weense universiteit BOKU in opdracht van de Oostenrijkse regering schatten de uitstoot voor Doel 4 op 115 PBq, bijna twee miljoen keer hoger dan SCK CEN. Dergelijke uitstoot kan leiden tot de gedwongen evacuatie van de bevolking tot ver buiten de Belgische grenzen.
- Meer kernafval langer stockeren - Twee reactoren met 10 jaar verlengen betekent ongeveer 810 bijkomende, hoogradioactieve brandstofelementen. Om deze te bergen in een kleilaag is een extra tunnel van 1,2 kilometer nodig. De haalbaarheid van deze berging is vandaag echter nog steeds onzeker. Bij een verlenging wordt ook de kalender voor de berging van het reeds bestaande afval opgeschoven, terwijl het onduidelijk is hoe alle bestraalde splijtstof tot minstens 2080 stabiel en veilig gestockeerd kan worden.
- Geen rechtvaardiging - SCK CEN verwijst als rechtvaardiging van de verlenging naar een nota van Elia, die niet gepubliceerd en niet geverifieerd is. De verlenging steunt dus vooral op een politieke verklaring over de noodzaak van de centrales in de moeilijke winters na 2025. Dit terwijl deze oude kerncentrales niet bedrijfszeker genoeg meer zijn om de elektriciteitsbevoorrading te garanderen.
Onvolledig dossier maakt consultatie ongeloofwaardig
Het onafhankelijk rapport door Oda Becker en Gabriele Mraz werd vandaag door de organisaties ingediend in de consultatieprocedure. “Dit betekent niet dat we deze procedure aanvaarden”, zegt Jan Vande Putte, nucleair expert bij Greenpeace België. “De vele gaten in het dossier van SCK CEN zijn rampzalig voor de geloofwaardigheid van de procedure. De belangrijkste risico’s van verouderende centrales worden verzwegen, waardoor men de mogelijke gevolgen van een ernstig ongeval met een factor 2 miljoen onderschat.”
“Op basis van dit onvolledig dossier en deze gebrekkige consultatie kan onmogelijk een vergunning afgeleverd worden. De juridische basis hiervan zou wel erg dun zijn”, besluit Vande Putte. “Deze wanhopige poging tot verlenging voorbij 2025 is een slecht idee. We gebruiken deze tijd beter om echte en veilige oplossingen voor de bevoorradingszekerheid op poten te zetten.”
Noten
- Lees hier het volledige rapport van Oda Becker en Gabriele Mraz (origineel in het Duits, Engelse vertaling door Greenpeace)
- Lees hier de respons van Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en Canopea op de publieke consultatie
- Over de auteurs van het rapport:
- Oda Becker (DE) is een onafhankelijk wetenschappelijk adviseur op nucleaire risico’s. Ze studeerde fysica aan de Universiteit van Hannover en was er ook professor (2006-2011). Sinds 1999 heeft Becker meerdere studies over kerncentrales (mee)geschreven voor zowel de Oostenrijkse regering als NGO’s, m.n. rond rampscenario’s en nucleaire veiligheid m.b.t. verschillende Europese kerncentrales.
- Gabriele Mraz (AT) studeerde voedingswetenschappen aan de Universiteit van Wenen met een focus op chemie en radioecologie. Ze is onderzoeksmedewerkster en projectmanager bij het Oostenrijks Instituut voor Ecologie (1988) en senior expert bij pulswerk GmbH (2014), waar ze o.m. werkt rond stralingsbescherming en -impact, kernafval en nucleair beleid.
