Het toezichtsorgaan van het Verdrag van Aarhus vindt dat milieuverenigingen rechtstreeks toegang moeten krijgen tot het Europees Hof van Justitie om Europese milieuwetgeving te laten naleven. Nu kan een rechtszaak tegen een lidstaat enkel opgestart worden door de Europese Commissie of een andere lidstaat. Toegang tot het Europees Hof zou voor milieu- en natuurverenigingen een enorme stap vooruit zijn om Europese milieunormen af te dwingen.
Klacht goedgekeurd
Het Verdrag van Aarhus is een milieuverdrag van de Verenigde Naties dat voorziet in basisrechten in het milieubeleid voor burgers en milieuverenigingen. Het gaat meerbepaald over het recht op inzage van milieudocumenten, het recht op inspraak en het recht op toegang tot juridische beroepsprocedures. Het Verdrag werd ondertekend door de Europese Unie en door alle lidstaten.
Het Aarhus-secretariaat heeft een eigen toezichtscomité, dat klachten van burgers of verenigingen onderzoekt. Enkele jaren geleden werd door een coalitie van Europese milieuverenigingen, waaronder Bond Beter Leefmilieu, een klacht ingediend wegens schending van het verdrag door de Europese Unie. NGO's en burgers beschikken namelijk niet over de mogelijkheid om zaken aanhangig te maken bij het Europees Hof van Justitie. Nu hebben enkel de lidstaten en de Europese Commissie toegang tot het Europees Hof van Justitie.
Milieuwetten beter afdwingbaar
Het Aarhus-toezichtscomité heeft nu geoordeeld dat de klacht gegrond is. Dat is goed nieuws voor de milieubeweging in Europa: het zou ons veel meer mogelijkheden geven om de naleving van Europese milieurichtlijnen af te dwingen. Denk maar aan het niet halen van normen voor lucht- of waterkwaliteit of het niet respecteren van Europees beschermde natuurgebieden.
De uitspraken van het toezichtscomité zijn niet bindend, maar hebben wel een belangrijk politiek gewicht. De Europese Commissie heeft ‘nota genomen’ van de uitspraak, maar lijkt voorlopig niet geneigd om de wetgeving aan te passen. Dat zal nog heel wat politieke onderhandelingen en discussies vragen. Maar de eerste stap is gezet, en dat is een goede zaak.
