Bond Beter Leefmilieu (BBL) is blij dat minister Schauvliege een nieuw Vlaams klimaatfonds wil oprichten. Tegelijkertijd betreurt BBL dat Minister Joke Schauvlieghe vertrouwt op de internationale controle op de flexibiliteitsmechanismen. De minister gaat daardoor voorbij aan de kritiek van het rekenhof over de beperkte duurzaamheidscontrole op de verworven uitstootrechten.
Klimaatfonds
BBL hoopt dat het Vlaams klimaatfonds in de eerste plaats het Vlaamse interne klimaatbeleid zal aanscherpen en dat het fonds daarnaast zal worden gebruikt voor de Vlaamse bijdragen aan internationale klimaatfinanciering.
Criteria
Om haar verplichtingen voor een vermindering van de CO2 uitstoot halen, wil Vlaanderen emissiekredieten aankopen in het buitenland. Onze regio vertrouwt daarvoor enkel op de internationaal gehanteerde criteria . Door de vele gebreken van die criteria, die ook in het rapport van het rekenhof aan bod komen, is er nood aan strengere duurzaamheidsvoorwaarden.
Nu leiden de buitenlandse emissiekredieten immers vaak niet tot een echte bijkomende vermindering van de CO2-uitstoot, omdat het bijvoorbeeld om emissiekredieten gaat van projecten die ook zonder steun zouden plaatsvinden. De aankoop van emissiekredieten zorgt dus met andere woorden niet voor een bijkomende CO2-reductie. Bovendien dragen projecten waar emissiekredieten aan worden toegekend vaak niet bij tot een duurzame ontwikkeling. Denk maar aan grootschalige waterkrachtcentrales of projecten waar gefraudeerd wordt met de opvang en vernietiging van industriële broeikasgassen.
Vlaanderen zou een voorbeeld kunnen nemen aan de federale overheid. Deze stelde op een transparante wijze – met betrokkenheid van verschillende stakeholders – criteria op om te bepalen welke emissiekredieten als "duurzaam" kunnen beschouwd worden en waar de federale overheid gebruik van kan maken. Deze duurzaamheidscriteria hebben internationaal ook hoge ogen gegooid en worden als goed voorbeeld meegenomen in de klimaatonderhandelingen.
Eigen land eerst
Maar voor we overgaan tot aankoop van emissierechten in het buitenland moeten we in de eerste plaats eerst alle haalbare CO2-reducerende maatregelen in eigen land uitvoeren. De extra aankoop van emissierechten gebeurt nu zonder dat bekeken wordt welke extra maatregelen we in eigen land goedkoop en met extra voordelen voor bijvoorbeeld de luchtkwaliteit zouden kunnen uitvoeren. Bovendien hebben we weinig zicht of de emissierechten uit het buitenland effectief CO2 besparen.
Emissiekredieten van nieuwe bedrijven
Voor nieuwe bedrijven heeft ons land een reserve potje van extra kredieten opzij gezet. Door de economische crisis zijn veel van deze rechten, die geld waard zijn op de koolstofmarkt, niet opgebruikt. Minister Schauvliege wil het geld van dit “reservepotje” voor nieuwe bedrijven nu gebruiken om in het buitenland bijkomende emissiekredieten aan te kopen. Het rekenhof stelt terecht dat die rechten helemaal niet bedoeld zijn om onvoldoende broeikasgasreducties in eigen land te compenseren. De minister zou het geld dat vrijkomt uit deze toewijzingsreserve beter gebruiken om klimaatbeleid in eigen land te financieren.