Noorwegen: olieland op elektrische wielen

Later deze maand komt het kabinet-Turtelboom met een nieuw actieplan om het Vlaamse wagenpark te vergroenen. Verwacht wordt dat dat zal inzetten op infrastructuur en maatregelen om onder meer het gebruik van elektrische voertuigen te stimuleren. Buitenlandse voorbeelden kunnen inspiratie bieden. Noorwegen bijvoorbeeld: het land dat zelf olie en gas produceert, maar toch resoluut voor elektrisch kiest.

Noorwegen staat bekend als hét land van de elektrische voertuigen (EV's). Het aantal elektrische wagens per capita ligt er hoger dan gelijk waar in de wereld. Dit jaar is tot nu toe 1 op de 5 van alle verkochte auto’s elektrisch.

De snelle groei van de markt is te danken aan verschillende stimulansen vanuit de overheid: vrij te gebruiken publieke laadpunten, tolvrije wegen en de mogelijkheid voor bestuurders van EV's om busbanen te gebruiken. Bovendien zijn conventionele auto’s er relatief duur door het ontradende belastingregime, terwijl plug-inwagens vrijgesteld zijn van belastingen tot 2018. Deze laatste maatregel maakt dat de kosten van een EV nog slechts weinig verschillen van wagens met een verbrandingsmotor. Zo wordt het elektrische voertuig een rendabel alternatief voor vele Noorse huishoudens.

Emissies: -40%

Noorwegen kadert zijn EV-beleid binnen de bredere transformatie naar hernieuwbare energie. Noorwegen wil tegen 2030 de eigen emissies terugdringen met 40% vergeleken met het niveau van 1990 en ziet een belangrijke rol weggelegd voor het vervoerssysteem (1) in het behalen van deze doelstelling. Tegen 2025 willen de Noren nagenoeg alle nieuwe wagens emissievrij maken.(2) Belangrijk: het land genereert veruit 97% van zijn elektriciteit uit waterkracht. Dankzij deze schone stroom betekent de omschakeling naar wagens op batterijen dus een nettoreductie in broeikasemissies.(3) Net dit lage niveau van koolstofemissies door elektriciteit maakt dat Noorwegen vrij uniek is in zijn mogelijkheden om snel milieuvoordelen te halen uit elektrisch vervoer.

De Noorse aanpak is om meerdere redenen niet zomaar te vertalen naar Vlaanderen. Een kwart van de Noren woont bijvoorbeeld in Oslo, wat een fundamenteel andere vervoersvraag creëert dan in het versnipperde Vlaanderen. Bovendien zijn de effecten van het beleid voor EV's niet allemaal positief: de Noorse overheid kampt intussen met een flink tekort aan belastingopbrengsten (4) ten gevolge van de sterke fiscale voordeelsmaatregelen.

Dat neemt niet weg dat de beleidskeuzes van de Noorse overheid ambitieus, doeltreffend en gekaderd zijn in een duidelijk, omvattend emissiereductieplan. In die zin hopen we dat het Vlaamse actieplan de Noren volgt.

(1) Ongeveer 1/3e van ‘s lands totale koolstofemissies komt uit vervoer.
(2) Bijhorende doelstellingen die circuleren zijn: 1) alle gemeentelijke voertuigen zouden elektrisch rijden tegen eind dit jaar 2) het volledig openbaar vervoer zou onafhankelijk worden van fossiele brandstoffen tegen 2020 en 3) alle taxi’s zouden een zero-emissie standaard halen tegen 2022
(3) Norway is also Western Europe's biggest oil and gas producer with about 3.7 million barrels of oil equivalents per day and its offshore energy sector accounts for a fifth of the economy
(4) tax shortfall of 268 miljoen dollar

Elektrische wagens Klimaatbeleid