Woensdag en donderdag 15 en 16 oktober 2008 verzamelden de Europese regeringsleiders in Brussel. De financiële crisis stond uiteraard hoog op de agenda. Maar tegelijk bespraken premier Leterme en zijn collega's uiterst belangrijke energie- en klimaatdossiers. Het Frans voorzitterschap dreigde deze dossiers volledig de verkeerde richting uit te sturen. Het was aan premier Leterme en de andere regeringsleiders om ze terug op het goede pad te krijgen. Het belang van de beslissingen van deze week valt niet te onderschatten: ze bepalen de kans op succes van een internationaal klimaatakkoord. Europa moet daarin zijn verantwoordelijkheid opnemen, de eigen uitstoot voldoende verminderen en geld op tafel leggen voor de ontwikkelingslanden.
België steunt alvast een vlotte vastlegging van de doelstelling voor 2020 als er een internationaal akkoord wordt bereikt. Dat is positief. Maar België wil die doelstelling wel meer kunnen bereiken door te investeren buiten Europa. En dat is niet echt geloofwaardig.
BBL vroeg dan ook samen met WWF en IEW dat premier Leterme de lijn zou doortrekken, en niet alleen voor een correct algemeen standpunt gaat, maar ook consequent kiest voor investeringen in België.
Dat is de beste remedie tegen stijgende kosten en onzekerheid ten gevolge van de crisis.
Dit is de brief aan premier Yves Leterme:
Premier Leterme
Op de Europese top van 15 en 16 oktober, zal u de huidige financiële crisis en zijn gevolgen voor de Europese economieën bespreken.
Sommige lidstaten zullen misschien suggereren dat omwille van de huidige crisis, het energie- en klimaatpakket veranderd of uitgesteld moet worden, om zo de eraan verbonden investeringen te vermijden. Dit zou volgens ons absoluut verkeerd en zelfs schadelijk zijn. Europa heeft investeringen in energie-efficiëntie en hernieuwbare energie nodig. Nu meer dan ooit, om ons zo minder afhankelijk te maken van de voortdurend duurder wordende olie- en gasinvoer.
In dit verband verwijzen we naar de voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Durão Barroso, die vorige week Europese industrieleiders vertelde dat “it is more important than ever that we move ahead with our energy and climate package. Not despite the financial crisis but, at least in part, because of it” .
Investeringen in energiebesparende technologieën en hernieuwbare energie, zullen de competitiviteit van de Europese economieën verbeteren, en meer dan een miljoen nieuwe jobs creëren in de energiesector alleen. Uit de simulaties van het Federaal Planbureau blijkt dat een verstandig klimaatbeleid in België netto 26.000 jobs extra kan opleveren in 2020. Dit is dan ook de weg die Europa moet volgen, om de gezinnen te beschermen tegen de kosten en onzekerheid van te importeren brandstoffen.
Enkele lidstaten stellen op dit moment hun investeringen in een duurzaam energiesysteem en klimaatbeleid in vraag. Maar zoals voorzitter Barroso zei: “lower costs, less effort and greater benefits for some Member States will mean higher costs, more effort and lower benefits for others” .
In dezelfde zin zijn we zeer bezorgd over de wens van sommige regeringen om meer CO2-emissierechten gratis toe te wijzen aan sommige industrieën. Vrije toewijzing levert sommige bedrijven korte termijn besparingen op, maar ze verhogen de kost voor de economie als geheel. Ze vertragen structurele efficiëntie verbeteringen in de economie, en zijn bijgevolg de verkeerde keuze op een moment dat Europa zijn lange termijn competitiviteit juist moet verhogen. Het voorstel van de Europese Commissie vertrekt van volledige veiling van emissierechten, en wij – samen met de meeste economisten – ondersteunen dit principe ten volle. Uitzonderingen op deze regel zijn alleen verantwoordbaar als bij uitblijven van een internationaal klimaatakkoord, sommige sectoren of bedrijven als gevolg van de emissiehandel onaanvaardbare en aantoonbare schade zouden oplopen.
Energie-efficiëntie en hernieuwbare energie zijn de beste basis voor een Europese strategie gericht op energiezekerheid. In afwachting van de finale goedkeuring van de hernieuwbare energierichtlijn, vragen we u dan ook om de EU-doelstelling om energie-efficiëntie met 20% te verbeteren, bindend te maken.
De volgende twee klimaatconferenties van de Verenigde Naties gaan door in Europa – in Poznan en Kopenhagen. Het is aan u persoonlijk om te verzekeren dat de EU leiderschap toont, en zo zorgt dat de onderhandelingen de vooruitgang boeken die we nodig hebben om in 2009 een nieuw klimaatakkoord te kunnen afsluiten. Dat moet acties bevatten die afdoende zijn om de uitdagingen van de klimaatverandering te beantwoorden.
De EU zal in deze context haar verantwoordelijkheid alleen echt opnemen, als ze zich op voorhand duidelijk engageert tot een 30% binnenlandse CO2-reductie tegen 2020, in vergelijking met de uitstoot in 1990. Wij vragen u dan ook om de verklaringen van de vorige Lentetop te versterken om zo de urgentie van onmiddellijke actie te verduidelijken. Concreet betekent dit ook dat we u vragen om het Belgische standpunt dat de overgang van 20 naar 30% reductie via comitologie moet verlopen, sterk te verdedigen in de Raad. We dringen er ook op aan de Belgische vraag naar meer toegang tot flexibele mechanismen te laten vallen.
Een van de andere sleutels tot het welslagen van een internationaal klimaatakkoord, is het steunen van de ontwikkelingslanden om hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen, en zich te verdedigen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. De strijd tegen ontbossing in tropische landen is in deze cruciaal. Europa heeft via de opbrengst van de veiling van emissierechten van de emissiehandel de mogelijkheid om hieraan financieel bij te dragen. Wij vragen concreet dat 50% van de opbrengst van de veiling besteed zal worden aan steun voor ontwikkelingslanden in hun klimaatgerelateerde investeringen.
In 2020 zullen weinig mensen zich nog de huidige financiële crisis herinneren. Maar hun welzijn zal direct afhangen van de lange termijn beslissingen die u neemt over het Europese energie- en klimaatpakket.
Danny Jacobs
Algemeen Directeur
Bond Beter Leefmilieu
Jean-Yves Saliez
Secrétaire-Général
Inter-Environnement Wallonie
Damien Vincent
Directeur-Generaal
WWF Belgium