Zopas meldt de Vlaamse Milieumaatschappij dat de waarschuwingsdrempel voor ozon in Vlaanderen overschreden werd. De droeve eer valt dit jaar Aarschot te beurt. “Ozon, een afgezaagd liedje” was de titel van een persbericht van Bond Beter Leefmilieu uit de zomer van … 2003. We zijn vandaag zeven jaar later, en bij de eerste hitte van het jaar zijn de ozonpieken er weer. Al meer dan tien jaar vraagt BBL om structurele maatregelen, al meer dan tien jaar blijft het antwoord van de overheid uit. De grootste boosdoener is het groeiende verkeer. En net daar faalt het Vlaams beleid. Door een onoordeelkundig beleid van ruimtelijke ordening en infrastructuur, wordt de groei van het verkeer g estimuleerd in plaats van geremd. Echte verkeersremmende maatregelen zoals de invoering van een slimme kilometerheffing, worden op de lange baan geschoven.
Astmapatiënten, ouderen en kinderen zijn de eerste slachtoffers van ozonpieken. Onze longinhoud vermindert, luchtwegen en ogen worden geïrriteerd, we krijgen advies geen zware inspanningen te verrichten in de buitenlucht. Ook de landbouw lijdt onder de ozon: in 2003 bv. lag de graanopbrengst door de ozonpieken van die zomer 15% lager dan normaal.
Ad hoc maatregelen zoals tijdelijke snelheidsverlagingen hebben geen effect hebben op ozonpieken. Omdat vooral de achtergrondconcentraties van ozonvormende stoffen moeten teruggedrongen worden, zijn structurele maatregelen nodig.
De remedies zijn nochtans bekend. In de eerste plaats moet het totale volume van het autoverkeer omlaag. Het groeiende autoverkeer is immers de belangrijkste bron van ozonvormende stoffen. De enige fundamentele oplossing wordt hier geboden door het invoeren van de slimme kilometerheffing. Reeds jaren wordt daar over gesproken. Voor het vrachtverkeer is zelfs een principebeslissing genomen. Maar voor het personenvervoer blijft de Vlaamse regering aarzelen.
Dramatischer dan het uitblijven van oplossingen, is dat het Vlaamse (gebrek aan) beleid de groei van het verkeer verder stimuleert. Vlaanderen zet vooral in op bijkomende rijstroken en nieuwe verbindingswegen. Uit alle internationale studies en ervaringen blijkt dat bijkomende infrastructuur bijkomend verkeer aantrekt. Maar ook het ruimtelijk ordeningsbeleid stimuleert de verkeergroei. De afgelopen tien jaar werden aan de lopende band plannen gemaakt voor shoppingcentra, bedrijven- of kantorenzones die enkel met de auto bereikbaar zijn. Structurele inv esteringen in openbaar vervoer, zoals het Gew estelijk Expresnet rond Brussel, lopen almaar meer vertraging op. Bovendien behoren de accijnzen op diesel in België nog steeds tot de laagste van Europa en worden “groene” premies gegeven voor de aankoop van kleine dieselwagens, die het probleem vergroten. De uitstoot van ozonvormende stikstofdeeltjes ligt bij dieselwagens drie maal zo hoog als bij benzinewagens. Ook het stimulerende beleid rond bedrijfswagens werkt het autogebruik voor woon-werkverkeer verder in de hand.Ondertussen nemen de achtergrondconcentraties van ozonvormende stoffen in de lucht verder toe.