Vanaf vandaag is er opnieuw smogalarm. De drempel voor fijn stof wordt serieus overschreden [correctie: hier stond eerst ook stikstof, benzeen en koolmonoxide. Dat was niet correct. Het ging enkel over fijn stof]. De aanleiding voor deze toename van luchtverontreiniging is de weerssituatie, die gekenmerkt wordt door lage windsnelheden en een temperatuursinversie. We blijven met andere woorden in onze eigen vuiligheid zitten. Deze situatie toont duidelijk aan dat we het probleem niet bij het buitenland mogen leggen. Maar al te vaak stellen politici dat een groot deel van de fijn stof vervuiling uit het buitenland afkomstig is en we er dus zelf niet zo heel veel aan kunnen doen. Maar op dagen als deze blijkt duidelijk de oorzaken voor het overschrijden van de normen – en dus ook de oplossingen – vooral in eigen land moeten gezocht worden. Vlaanderen is immers een netto-exporteur: op normale dagen krijgen we weliswaar veel fijn stof binnen uit andere landen, maar het fijn stof dat we uitvoeren veroorzaakt twee keer meer gezondheidschade – dat staat met zoveel woorden te lezen in het Vlaamse Milieurapport (http://www.milieurapport.be). Het hoeft dan ook niet te verbazen dat vooral op dagen met weinig wind en warme luchtlagen, de normen overschreden worden. Onze eigen vervuiling wordt nu immers niet langer uitgevoerd naar het buitenland, maar blijft ter plaatse hangen.
Hoog tijd dus om in eigen land structureel maatregelen te nemen. Het zal niet lukken om met tijdelijke maatregelen zoals een paar dagen een beetje trager rijden, de situatie ten gronde te keren. Enkel indien er minder kilometers worden gereden, kunnen de concentraties fijn stof worden teruggedrongen. Dat schreven we twee jaar geleden al, toen de regering de maatregel invoerde.
Het is de hoogste tijd dat de Vlaamse regering werk maakt van een ‘slimme kilometerheffing’ om het aantal gereden kilometers in te dammen. Hierdoor kan het gereden aantal kilometers dalen en zullen de fijn stofemissies structureel worden teruggedrongen. Tegelijk moet het openbaar vervoer sterk worden uitgebouwd, onder andere door eindelijk serieus werk te maken van het Gewestelijk Expresnet rond en naar Brussel. En de regering moet zorgen dat er geen nieuwe dieselwagens meer zonder roetfilter rondrijden. De premie om een bestaande diesel uit te rusten met een filter is onlangs verhoogd. Maar met het autosalon in aantocht, zou het een goede zaak zijn mocht België het signaal geven dat alle nieuwe wagens aan de strengste normen voor stofuitstoot moeten voldoen.