Eind vorig jaar, tussen de kerstdis en het nieuwjaarsgedruis, publiceerde het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) haar finale analyse van de stresstests van de Belgische kerncentrales. Met dit rapport, dat wordt overgemaakt aan de ENSREG (European Nuclear Safety Regulation Group) spreekt het FANC zich uit over de analyse die Electrabel maakte over de stressbestendigheid van haar kerncentrales.
Hoewel Electrabel op vraag van de Belgische politici in de stresstests ook de impact van een aantal “man made events” zoals terreuraanvallen of vliegtuigcrashes onderzocht, spreekt het rapport van het FANC zich hier niet over uit. Het FANC maakte enkel een analyse van extreme weerfenomenen, omdat enkel hierover moet gerapporteerd worden aan de Europese instanties.
Het FANC stelt dat, mits een aantal acties binnen een redelijke termijn worden uitgevoerd, de Belgische kerncentrales voldoen aan de nodige veiligheidsvereisten. Vraag blijft wat die “nodige veiligheidsvereisten” zijn. De kans op een probleem kan immers nooit volledig worden uitgesloten. Bij wijze van voorbeeld: momenteel is de oudste reactor in Tihange niet bestand tegen ernstige overstromingen van de Maas. In het stresstestrapport wordt daarom voorgesteld om een muur te bouwen om de centrale hiertegen te beschermen. Maar die muur zal nooit hoog genoeg kunnen zijn om echt extreme overstromingen tegen te gaan. Bovendien stelt Electrabel voor om pas tegen 2014 in dergelijke beschermingsmuur te investeren. Zeker met de zeer grote bevolkingsdichtheid rondom de kerncentrale van Tihange is dit onaanvaardbaar.
Voorliggend rapport kan dan ook allesbehalve als een allesomvattende veiligheidsanalyse van onze kerncentrales beschouwd worden. Een analyse op basis waarvan zou kunnen besloten worden dat onze centrales – eventueel mits een paar kleine ingrepen - de test kunnen doorstaan, bestaat overigens niet. Simpelweg omdat een compleet onfeilbare nucleaire technologie niet bestaat. Als er één les uit de ramp in Fukushima moet getrokken worden, dan is het dat een onvoorspelbare en vooraf niet in te schatten samenloop van omstandigheden, kan plaatsvinden in elk reactortype, in ieder land en op elk ogenblik. De door Electrabel onderzochte scenario's zijn te beperkt en de gehanteerde parameters zijn te arbitrair om tot alomvattende conclusies over de veiligheid van de kerncentrales te komen. Voor elk scenario dat werd onderzocht zijn er tientallen variaties denkbaar die niet werden onderzocht. Bovendien werd er in het onderzoek geen rekening gehouden met de effecten van ouderdomsverschijnselen van onze oude kerncentrales.
Dé manier om de risico’s van de kerncentrales tot een minimum te herleiden, is deze vanaf 2015 te sluiten zoals voorzien in de wet op de kernuitstap. We hopen dan ook dat het puur toeval mag heten dat het FANC luttele dagen na de publicatie van de stresstests, een rapport publiceert met aanbevelingen om de kerncentrales langer te kunnen openhouden. Of zijn wij de enigen die zich nog herinneren dat de nieuwe regering zich engageert om de wet op de kernuitstap uit te voeren?