Het parlement hield de afgelopen weken hoorzittingen over twee nieuwe wetsvoorstellen om de toegang tot de rechtbank voor verenigingen te verbeteren. Ook Bond Beter Leefmilieu mocht zijn standpunt toelichten. Ngo’s en vzw’s krijgen in België moeilijk toegang tot de rechtbank. Dat komt omdat je bij een rechtszaak een ‘persoonlijk’ en ‘rechtstreeks’ belang moet aantonen, vooraleer een rechtszaak kan gestart worden. Een vereniging die een collectief belang nastreeft – milieubescherming, mensenrechten verdedigen, racisme tegengaan, armoede en uitsluiting tegengaan…- heeft echter geen persoonlijk belang. Daardoor worden rechtszaken van vzw’s nog veel te vaak onontvankelijk verklaard.
Maar dat is niet in overeenstemming met het Verdrag van Aarhus van de VN, dat België ook goedkeurde. Dit verdrag voorziet in ‘wide acces to justice’ voor NGO’s en stelt dat ook een meer algemeen belang – zoals het milieubelang – een voldoende grond moet vormen om een rechtszaak te kunnen opstarten. Het Comité van Toezicht van het Aarhusverdrag vroeg de Belgische regering, op aandringen van BBL, om de wetgeving aan te passen aan het verdrag.
Beide wetsvoorstellen van Groen/Ecolo/SPa en van cdH voorzien de mogelijkheid om op basis van de statutaire doelstelling een rechtszaak te voeren. Gelijkaardige wetsvoorstellen werden ook al in de vorige legislaturen besproken, maar door de val van de vorige regering en de aanslepende regeringsvorming raakten de voorstellen nooit goedgekeurd. Hopelijk lukt het deze keer wel.