Umicore, het Belgische bedrijf gespecialiseerd in metaalrecyclage, is uitgeroepen tot het meest duurzame bedrijf ter wereld. Deze titel dankt Umicore aan de eerste plaats die het momenteel bekleedt in de Global 100-ranking van het Canadese onderzoeksbureau Corporate Knights die op het World Economic Forum in Davos bekend werd gemaakt. Hoewel zo’n rangschikking relatief is, is de erkenning die Umicore hierdoor krijgt terecht.
De transformatie van het zwaar vervuilend mijnbouwbedrijf dat Umicore vroeger was, tot de hoogtechnologische recyclage van (edel)metalen nu, is een voorbeeld voor heel wat andere grote bedrijven binnen en buiten de sector. Bovendien dragen de huidige recyclage-activiteiten bij tot het sluiten van de materialenkringloop van elektronisch afval. Hiermee bewijst Umicore dat het rendeert om te investeren in een succesvolle bedrijfsvoering met een expliciet doel om binnen de draagkracht van de aarde te blijven.
Umicore, het bedrijf dat een tiental jaar geleden ontstaan is uit Union Minière en Metallurgie Hoboken, draagt een loodzware geschiedenis met zich mee. Van niets ontziende mijnbouw in Afrika tot onachtzame milieuvervuiling op en rond de site in Hoboken, eind jaren negentig zag de toekomst er alles behalve rooskleurig uit voor het bedrijf. Die periode bleek een keerpunt te zijn, en het roer werd fundamenteel omgegooid. Het bedrijf zette volop in op de sanering van het terrein en omgeving. Het gebruikt niet langer primaire ertsen als grondstof, maar reststromen en elektronisch afval waaruit nu een heel aantal metalen en edelmetalen worden gewonnen voor de productie van zonnepanelen, herlaadbare batterijen, autokatalysatoren, en elektronica.
Er zijn nog heel wat bedenkingen te formuleren bij de index die aan de basis ligt van deze prijs, en aan de globale duurzaamheid van een bedrijf als Umicore. Zo blijft heel wat energie nodig in het proces, en eindigen er nog steeds metalen in zogenaamde slakken die gebruikt worden in betonproductie. Maar het is vooral de mentale ommezwaai die Umicore gemaakt heeft, en de richting die het nu uitgaat, die het bedrijf tot een voorbeeld maken. En zoals de CEO van Umicore zelf zegt, is deze erkenning vooral een stimulans om verder te werken aan de duurzaamheid van de onderneming.
De transformatie die Umicore doormaakte, zou een extra aanmoediging moeten zijn voor andere grote bedrijven die fundamenteel onduurzaam werken. Economie en ecologie verzoenen is niet onmogelijk, zo blijkt. Zeker niet in tijden van crisis, want stijgende grondstofprijzen maken de business case voor recyclage en het sluiten van kringlopen alleen maar sterker. In combinatie met producten die langer meegaan, beter hersteld kunnen worden en uiteindelijk vlot demonteerbaar zijn, vormt de technologie van Umicore het sluitstuk van de kringloop-economie voor metalen.
Dat Umicore voorlopig nog een wat eenzame koploper is, toont aan dat er onterecht veel te weinig aandacht gaat naar de vergroening van de economie als oplossing om sterker uit de economische crisis te geraken. De overheid en sectorfederaties zouden dan ook veel harder moeten inzetten op het stimuleren van gelijkaardige transformaties bij andere bedrijven. Umicore kwam nog net op tijd tot inkeer. Voor anderen (kijk maar naar Arcelor-Mittal of de klassieke auto-assemblage) lijkt het kalf al verdronken. In plaats van vast te houden aan de sectoren uit het verleden, moet dringend geïnvesteerd worden in een nieuwe industriële visie, waar activiteiten in de kringloop-economie of in energiebesparing een essentieel onderdeel van uitmaken.