Foto Hangela

Van zwart goud naar zwart fout: steenkool is op de terugweg, en dat is fantastisch nieuws

Foto Hangela

Na een jarenlange groei daalde de wereldwijde elektriciteitsproductie uit steenkool in 2019 met 3 procent. Dat blijkt uit een analyse van CarbonBrief. De terugval van steenkoolproductie met 300TWh, meer dan de totale steenkoolproductie van Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk samen, is de grootste daling in 35 jaar. De daling van elektriciteit uit steenkool versterkt ook het vooruitzicht van een stagnatie van de wereldwijde CO2-uitstoot in 2019. Een opsteker - al blijven het wereldwijde steenkoolgebruik en de CO2-uitstoot veel hoger dan wat nodig is om de klimaatopwarming wereldwijd te beperken tot 1,5°C. Het lager steenkoolgebruik is te danken aan verschillende factoren en verschilt van regio tot regio. 

Zo is er een sterk dalende elektriciteitsproductie in ontwikkelde landen en regio's zoals de VS, Duitsland, Europa en Zuid-Korea. Ook in Indië zal de productie uit steenkool voor het eerst in dertig jaar niet stijgen. Daarnaast vertraagt de groei in steenkoolproductie in China.

Europa loopt voorop

De Europese Unie kende met een daling van 19 procent in de eerste helft van 2019 een ongeziene terugval van het steenkoolgebruik. In de tweede helft van 2019 daalde het gebruik naar schatting zelfs met 23 procent. Ongeveer de helft van deze daling is te danken aan een sterke groei van hernieuwbare energie. De andere helft komt er dankzij een switch van steenkool naar aardgasgebruik. CarbonBrief wijst erop dat het Europese emissiehandelssysteem zijn werk doet. Nu de prijzen van een emissierecht stegen naar meer dan 20 euro per ton CO2, wordt steenkool hoe langer hoe meer uit de markt geduwd door klimaatvriendelijkere alternatieven. 

Omdat in Europa zeer weinig nieuwe gascentrales gebouwd worden, verwacht CarbonBrief geen blijvend sterke switch van steenkool naar gas. Wind en zonne-energie zullen het hoe langer hoe meer overnemen. Ze zullen daarbij niet alleen steenkool maar ook gas meer en meer uit de markt duwen, zolang de vraag niet te sterk stijgt.

Toekomst steenkool niet rooskleurig

Het mindere nieuws: toch worden jaar na jaar nog nieuwe steenkoolcentrales bijgebouwd. Dit is vooral het geval in China. Maar CarbonBrief toont aan dat deze nieuwe centrales hoe langer hoe minder draaien. Dit maakt elektriciteitsproductie uit steenkool duurder - en dus minder winstgevend. Onder andere doordat ze hoe langer hoe meer uit de markt geduwd worden door - steeds goedkopere - hernieuwbare energie.

Hoe sneller we afscheid kunnen nemen van steenkool, hoe beter. In de strijd tegen de klimaatverandering moet de wereldwijde uitstoot dringend beginnen dalen. Dat zal alleen lukken als het wereldwijde steenkoolgebruik sterk en blijvend wordt teruggedrongen.

Desinvestering uit fossiele energie

Meer over Desinvestering uit fossiele energie