Dit maakt deel uit van het project Life4BelgianClimate, dat financiering heeft ontvangen van het LIFE Programme van de Europese Unie.
De inhoud geeft alleen de mening van de makers weer; CINEA is niet verantwoordelijk voor het gebruik van de gepubliceerde informatie.

 

Vijf redenen waarom Europa gas- en kerncentrales beter niet als ‘groene investeringen’ bestempelt

© Artur Luczka

Vijf redenen waarom Europa gas- en kerncentrales beter niet als ‘groene investeringen’ bestempelt

© Artur Luczka

Zijn aardgas en kernenergie groene en duurzame investeringen? Dat debat houdt de Europese Unie in haar greep, nadat beslist was om een zogeheten ‘groene taxonomie’ in de steigers te zetten - een classificatiesysteem dat bepaalt wat duurzaam is en wat niet, en dat een einde zou maken aan greenwashing. Vandaag is het de beurt aan het Europees Parlement om zich in Straatsburg uit te spreken over de vraag. 6 redenen waarom het parlement de opname van aardgas en kernenergie moet verwerpen.

  1. De opname van gas- en kerncentrales ondergraaft het statuut van de taxonomie als een ‘gouden standaard’

Er circuleren vandaag tal van ‘groene’ labels en classificaties, vaak zonder transparante, hoogwaardige en geloofwaardige maatstaven. Vandaar de nood aan een duidelijk systeem dat kaf van koren onderscheidt: welke investeringen dragen werkelijk en substantieel bij aan de klimaatdoelstellingen, zonder andere milieubelangen te schaden? 

Deze transparantie is zowel nodig voor ‘groene’ beleggers als voor (financiële) bedrijven die de eigen ‘groene’ portfolio in kaart willen/moeten brengen. Ook voor publieke instrumenten (denk aan de Europese relanceplannen) is het van belang dat deze classificatie geen gecontesteerde sectoren bevat, maar rust op een brede en wetenschappelijk gefundeerde consensus over de “werkelijk” groene bestemmingen. 

In januari stelde de Commissie via een zogenaamde 'gedelegeerde handeling' voor om ook gas- en kerncentrales toe te voegen aan deze taxonomie. Dat ondergraaft de heldere signaalwaarde van dit instrument. Zowel gas- als kerncentrales werden uitgesloten door de Technical Expert Group, dat de relevante criteria voor de taxonomie opstelde. Kerncentrales vielen af omdat ze radioactief afval produceren: ‘nowhere in the world has a viable, safe and long-term underground repository been established’. Dat valt niet te rijmen met het principe van  ‘do no significant harm’. Fossiele gascentrales (zonder CCS) botsten dan weer met de drempelwaarden inzake CO2-uitstoot per kWh, en konden dus bezwaarlijk als een ‘groene’ bron van elektriciteit bestempeld worden. 

Deze activiteiten hebben dus geen plaats in een taxonomie, zelfs indien zij de komende jaren noodgedwongen een deel van de Europese energiemix zullen blijven. 

De intens gepolitiseerde opname van gas en kernenergie via een aparte gedelegeerde handeling, via aparte criteria die het voorstel van de technical expert group terzijde schuiven, ondermijnt de wetenschappelijke basis en daarmee ook het nut van dit instrument

  1. De taxonomie zou hierdoor minder veeleisend worden dan andere private en buitenlandse initiatieven

Zoals blijkt uit deze analyse van denktank E3G (zie hier voor annex), zou de opname van gascentrales en kernenergie de Europese voorsprong op vlak van sustainable finance sterk beschadigen. De EU  zou zich niet langer (of in negatieve zin) onderscheiden van de instrumenten van andere landen en instellingen

Merk overigens op dat het groene financieringslabel van de Franse staat zelf nucleaire energie uitsluit, terwijl Frankrijk de belangrijkste voorvechter bleek om de taxonomie uit te breiden. Ook het duurzaamheidslabel van Febelfin sluit vandaag nieuwe kerncentrales uit (maar staat wel gascentrales toe). 

  1. Tal van financiële  bedrijven en instellingen verzetten zich tegen de opname van deze activiteiten

De financiële sector is zelf vragende partij voor een duidelijke, op wetenschap gebaseerde en sterke norm. Tal van actoren hebben zich daarom publiek gekant tegen de gedelegeerde handeling van de Commissie. 

Zoals verzameld in deze lijst gaat het onder meer om de UN Asset Owner Alliance, de Duitse Net-Zero Banking Alliantie, Eurosif, de Duitse federatie van investeringsfondsen BVI, het UN PRI (Principles for Responsible Investment), de Investor’s Group on Climate Change, de Nederlandse Pensioenfederatie, Triodos, en Blackrock. 

Ook de Europese Investeringsbank, blijft gas- en kerncentrales uitsluiten. Bij monde van EIB voorzitter Werner Hoye : ‘If we lose the trust of the investors by selling something as a green project, which turns out to be the opposite, then we cut the feet on which we are standing’. 

Eenzelfde perspectief weerklinkt bij de Europese consumentenorganisatie, BEUC, die van mening is dat deze opname evenmin in het belang is van de kleine belegger. Zij spreekt van een vertrouwensbreuk en ‘institutionele greenwashing’

  1. De opname van gas- en kerncentrales draagt niet bij aan onze onafhankelijkheid van Russische brandstoffen

Deze aanpassing van de taxonomie kan bovendien géén verlichting bieden m.b.t. de huidige energiecrisis, zelfs voor wie (onterecht) meent dat er nood is aan bijkomende gasinfrastructuur. Niet alleen komen deze investeringen te laat voor de huidige crisis, LNG, pijpleidingen of gasopslag zijn bovendien geen deel van de taxonomie. Enkel investeringen die de vraag naar gas verhogen (i.p.v. het aanbod) komen in aanmerking. Nieuwe kerncentrales zijn vanwege hun jarenlange plan- en constructietijd evenmin een antwoord op de huidige acute crisis. 

Het Oekraïens middenveld  en de Oekraïense ambassade roepen bovendien op om de opname van gas- en kerncentrales in de taxonomie te verwerpen, omdat zij vrezen dat dit signaal de afhankelijkheid van Rusland verder zal bestendigen.

  1. Gas- en nucleaire investeringen worden niet onmogelijk door de taxonomie. Maar hun opname zou wel schaarse ‘duurzame’ financiering wegleiden van werkelijk groene investeringen  

De uitsluiting van gas uit de taxonomie, zal financiering voor deze technologieën niet onmogelijk maken. Landen als België kunnen nog altijd naar eigen goeddunken hun nationale energiemix vormgeven, rekening houdend met lokale omstandigheden en keuzes. 

Maar deze keuzes moeten niet gefaciliteerd worden door de geldstromen van ‘groene’ beleggers of andere, expliciet duurzame financieringsstromen. Integendeel: door gas- en kerncentrales op te nemen, wordt een deel van de beschikbare hoeveelheid groene financiering omgeleid naar sectoren die geen duurzaam onderdeel van onze energiemix kunnen zijn. Het zijn de werkelijke groene sectoren die deze extra ‘duw’ in de rug hard nodig hebben



 

Desinvestering uit fossiele energie

Meer over Desinvestering uit fossiele energie