Vorige vrijdag startte het openbaar onderzoek naar het vijfde mestactieplan (MAP V). Met dit plan moet minister Schauvliege een antwoord bieden aan de nitraat- en fosfaatverontreiniging van bodem en water, veroorzaakt door de landbouw. Europa tikte Vlaanderen het voorbije jaar nog stevig op de vingers omdat er te weinig vooruitgang werd geboekt. Bond Beter Leefmilieu (BBL) is er echter niet van overtuigd dat MAP V - een plan dat behoorlijk complex oogt en bol staat van de afwijkingsregels - ervoor gaat zorgen dat Vlaanderen de Europese doelstellingen haalt. Naar aanleiding van dit openbaar onderzoek gaat BBL het plan analyseren en aftoetsen bij onze achterban.
Koerswijziging nodig
Het mestactieplan werd in de jaren negentig ingevoerd om de dramatische gevolgen van overbemesting tegen te gaan. De eerste actieprogramma’s boekten significante winsten. We kwamen dan ook van heel ver. Met MAP IV begon de winst echter te slinken, en bleven de fosfaatgehaltes in het water ondermaats. Om de einddoelen voor 2018 te halen - in maximaal 5% van de meetpunten mag de nitraatnorm overschreden worden - moet MAP V dubbel zoveel resultaat halen als het vorige MAP. BBL verwachtte dus een stevige koerswijziging.
Maar die broodnodige koerswijziging lijkt er niet te komen. We zien in de terreinmaatregelen immers een doorslag van MAP 4. De verstrengde bemestingsnormen voor fosfaat zijn weliswaar een lichtpunt, het blijft nog decennia duren vooraleer onze fosfaatverzadigde bodem in evenwicht is. Ook in hardnekkige probleemgebieden zoals het Leie- en Ijzerbekken blijft het gissen naar hoe dit plan de waterkwaliteit kan verbeteren. Een aannemelijke becijfering van hoe deze maatregelen tot de gewenste resultaten zullen leiden, blijft achterwege. Ook het uitblijven van een consequente regeling rond bemestingsvrije bufferstroken langs alle beken en grachten, komt de doeltreffendheid van dit plan niet ten goede.
Het ontwerpprogramma en het bijhorende milieu-effecten-rapport (Plan-MER) zijn te consulteren op de website van VLM. Het openbaar onderzoek loopt tot 4 mei.