Op 13 juli presenteert de Europese Commissie haar voorstel voor een hernieuwd ‘Gemeenschappelijk Visserijbeleid’ (GVB) in het Europees Parlement. Deze hervorming biedt een unieke kans om de actuele problemen van overbevissing en beschadigde mariene ecosystemen bij de bron aan te pakken. Het uitgangspunt om te gaan werken op basis van langetermijnplannen is positief, maar het voorstel schiet tekort op een essentieel punt: het terugdringen van de overcapaciteit en de transitie naar een duurzame visserijvloot. Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu en SeaFirst Foundation rekenen op het Europees Parlement en de visserijministers om het Commissievoorstel aan te passen tot een gedragen ambitieuze tekst.
Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu en de SeaFirst Foundation zijn blij met de algemene toon van het voorstel. Een aantal elementen in het voorstel zijn positief, zoals het beheer van visvoorraden op basis van de Maximum Sustainable Yield (MSY), de bredere toepassing van de lange termijn managementplannen en de intentie om het probleem van de bijvangst aan te pakken. Toch schiet het voorstel aanzienlijk tekort. De Commissie laat de afbouw van de overcapaciteit aan de markt over en voorziet geen dwingende instrumenten om de transitie naar een duurzame vloot te verzekeren.
“De overcapaciteit en de niet-duurzame visserijmethoden zijn de kern van het probleem”, aldus Nathalie de Snijder, beleidsmedewerker Natuurpunt. “De transitie naar een duurzame vissersvloot gebeurt niet vanzelf.” Daarnaast is het ook belangrijk om de link met de kaderrichtlijn mariene strategie sterker te maken. Deze richtlijn schrijft voor dat lidstaten tegen 2020 hun zeeën in een goede milieustatus brengen. De goede milieustatus betekent onder meer dat visvoorraden gezond zijn en de zeebodem intact gelaten wordt.
Huidig EU visserijbeleid nefast
De vorige hervorming heeft gefaald. 88% van de visbestanden is overbevist en 30% heeft de biologisch veilige grenzen overschreden, wat betekent dat ze zich wellicht niet meer kunnen herstellen. Dit terwijl de Europese visgronden tot de rijkste in de wereld behoorden. Door de overbevissing van de Europese wateren is Europa voor 60% afhankelijk van de import van vis uit derde landen. Onduurzame vistechnieken tasten de mariene omgeving aan en Europees beschermde soorten raken verstrikt in visnetten. Dit alles wordt instandgehouden door een Europees subsidiebeleid waarvan bewezen is dat het de overbevissing doet toenemen en schadelijke visserijpraktijken ondersteunt. België vist nu nog overwegend met de boomkor, waarvan bekend is dat deze grote hoeveelheden brandstof verslindt en ernstige schade aan de zeebodem veroorzaakt.
De lopende hervorming biedt een unieke kans om deze problemen aan te pakken en ervoor te zorgen dat er nog een duurzame toekomst is voor vis(sers). Volgens de Commissie zou bij ongewijzigd beleid in 2022 slechts 9 % van de visbestanden het goed stellen, namelijk deze waarvoor langetermijnmanagementplannen opgesteld zijn. Het is duidelijk dat dit ook een economisch en sociaal drama kan worden. Een verminderde druk op visserijbestanden zou daarentegen kunnen leiden tot een grotere economische productiviteit. Om al deze redenen pleiten we voor een grondige duurzame hervorming. In de komende maanden is het aan het Europees Parlement en de Europese Visserijraad om het Commissievoorstel aan te passen tot een gedragen en ambitieuze tekst.