Momenteel wordt de kost voor zwerfvuil gedragen door steden en gemeenten, terwijl we het er allemaal over eens zijn dat de vervuiler hoort te betalen.
Twee weken voor de verkiezingen steekt een kostelijk, gecompliceerd maar belangrijk dossier in het intergewestelijke slop. Wie betaalt de verwerking van zwerfvuil, de consument of de producent? Het weinig sexy dossier “ISA UPV + zwerfvuil" giet de uitgebreide producentenverantwoordelijkheden in een samenwerkingsakkoord en rekent zwerfvuilkosten door naar verpakkingsproducenten. België werd hier al tot verplicht toen Europa in januari 2023 de richtlijn rond 'Single Use Plastics' goedkeurde; de weigering van Minister Demir om dit af te kloppen, kan ons tot 164.000 euro per dag kosten. Nemen we het risico tot een volgende regering wel beslissingen neemt, of vindt de minister nu nog een oplossing?
Schermen met de federale taks op single-use plastics
Waar Brussel en Wallonië vooruitgang willen boeken, eist Minister van Omgeving Demir dat de gewestelijke zwerfvuilbelasting er pas komt wanneer de federale regering de taks op single-use-plastics verlaagt. Dit houdt geen steek, want het betreft twee verschillende belastingen op twee verschillende vervuilende impacten van de verpakkingsindustrie. Momenteel wordt de kost voor zwerfvuil gedragen door steden en gemeenten, terwijl we het er allemaal over eens zijn dat de vervuiler hoort te betalen.
Verdwijnt oplossing voor statiegeld en zwervuil mee?
Deze besluiteloosheid gaat echter verder dan de financiering van zwerfvuilruiming. Het dossier betreft namelijk ook de onderhandelingen rond statiegeld en een nieuw intergewestelijk orgaan om de uitgebreide producentenverantwoordelijkheden te overzien. Minister Demir reeds meermaals de invoering ervan ten laatste in 2025. Als het akkoord errond moet wachten op de volgende regering, wordt dat erg ontwaarschijnlijk. Wat de nieuwe uitgebreide producentenverantwoordelijkheden betreft, wordt dit door de meeste stakeholders als zeer wenselijk gezien. Het voorstel errond werd al in twee stemrondes goedgekeurd. Het Waalse en Brusselse Gewest keurden ook reeds de laatste lezing goed, maar een akkoord dreigt nu toch in dit geheel te verzinken.
Enkel Demir moet nog over de brug komen
Zowel het Waals als het Brussels gewest gaven reeds groen licht om de akkoorden over "ISA UPV + zwerfvuil" door te voeren; alleen minister Demir ligt nog in de weg. Nog tot en met volgende week kan ze een ministerraad bijeenroepen. Zo zorgt ze voor wezenlijke vooruitgang in het aanpakken van verpakkingsafval en vermijdt ze het risico ons met z'n allen op meer dan 60 miljoen euro boete te trakteren.
