Op zaterdag keurden wereldleiders in Kigali, Rwanda een internationaal klimaatakkoord goed. Dit keer geen alomvattend akkoord zoals dat in Parijs, ook geen akkoord voor één sector zoals dat van het ICAO over luchtvaart, maar wel heel specifiek over een bepaald broeikasgas: fluorkoolwaterstoffen of HCFK’s. Het gas heeft een negatieve impact op de klimaatopwarming dat duizend keer sterker is dan dat van het alom bekende CO2.
Volgens het akkoord zullen vanaf 2019 landen het gebruik van HCFK’s (hydrochloorfluorkoolwaterstoffen) plafoneren en reduceren. De ontwikkelde landen - met name de VS, maar ook de EU - zouden als eerste het gebruik moeten terugschroeven met 10%. Pas vanaf 2024 is het ook aan de groeilanden, waaronder bijvoorbeeld China en Latijns-Amerika. Zij verplichten zichzelf ertoe om het gebruik vanaf die datum niet verder te laten groeien. Die stap zullen ook andere groeilanden zoals India, Pakistan en andere golfstaten nemen vanaf 2028.
Met resultaat
Volgens experten heeft het akkoord het potentieel om de opwarming van de aarde met een halve graad te beperken ten opzichte van het referentiescenario. Die impact blijft na de vele compromissen ook grotendeels overeind. Zowel de ontwikkelde landen, de ontwikkelingslanden als de meest kwetsbare landen voor klimaatverandering zoals eilandstaten en Afrikaanse landen, zijn tevreden over de deal.
Alternatieven op komst
De stapsgewijze aanpak betekent nog niet dat de productie van de gassen meteen aan banden gelegd wordt. China zal daartoe pas in 2029 over gaan. Toch zorgt het akkoord nu al voor duidelijkheid voor de producenten van het gas. Chemische bedrijven in de VS, zoals Honeywell of Chemours, kondigden aan hun onderzoek naar alternatieve koelgassen te versnellen.
Gebruikt in koeling
HCFK’s worden gebruikt in sprays, isolatie, koelkasten en airconditioningsystemen. Die laatste twee kennen de laatste jaren een enorme groei in landen zoals China en India, wat van hen ook meteen de grootste vervuilers maakt. Alle HCFK’s samen zijn verantwoordelijk voor evenveel uitstoot van broeikasgassen als driehonderd steenkoolcentrales per jaar.
Ozon vs klimaat
Het gas werd populair als vervangers voor CFK’s (chloorfluorkoolwaterstoffen). Maar toen bleek dat dit goedje de ozonlaag aantastte, werd het gas wereldwijd gebannen onder het Montreal Protocol van 1987. Als vervanger kwam HCFK op de markt. Dat gas doet de ozonlaag geen kwaad, maar draagt wel sterk bij aan de klimaatopwarming. De deal is dan ook een amendement op het Montreal Protocol, dat nu dus ook het gebruik van HCFK’s aan banden legt.
