Geld in het water gooien
In Antwerpen stroomde de Schelde over de kaaien. Aan de kust ontstonden er metershoge kliffen op het strand. De eerste beelden van het nieuwe jaar herinneren aan de gevolgen van de Sinterklaasstorm in 2013. Ook toen hield de bescheiden waterkeringsmuur Antwerpen droog. Ook toen gingen er miljoenen tonnen zand verloren aan de kust.
“Hoe kan het dat ons zand zo snel wegspoelt?” vroeg Anthony Wittesaele, schepen van strand in Knokke, zich luidop af. Na de Sinterklaasstorm investeerden de kustgemeenten en de Vlaamse overheid miljoenen om het strand terug op te hogen. Nu ligt veel van dat zand weer in zee. De zegswijze ‘geld in het water gooien’ lijkt er wel voor bedacht.
Water ruimte geven
Het is de eerste van twee lessen die we moeten trekken uit de nieuwjaarsstorm. In plaats van met zand te sjouwen, hebben we nood aan een toekomstgerichte aanpak. De zeespiegel aan de kust stijgt elke drie jaar met één centimeter. Recent onderzoek over de dooi op Groenland en Antarctica, leert dat we ons moeten voorbereiden op een snellere en grotere zeespiegelstijging dan voorzien. Mogelijk stijgt de zee deze eeuw nog met 1,5 meter.
Hoe zo een structurele aanpak er uitziet, konden we de afgelopen dagen ook bewonderen in Kruibeke. Voor het eerst trad het grootste overstromingsgebied van ons land in werking. De 600 hectare grote polder is niet alleen een prachtig vogelgebied met slikken en schorren. Het gebied beschermt de dorpen rondom de Schelde vijf keer beter tegen overstromingen dan voorheen. Zulke overstromingsgebieden zijn een illustratie van de grotere ingrepen die nodig zijn om met het wassende water te leren leven. We hebben beleid nodig dat ook gewapend is tegen een zeespiegelstijging van verschillende meters, niet enkel van luttele centimeters.
Sterk klimaatbeleid broodnodig
Vlaanderen beschermen tegen de stijgende zeespiegel zal geld kosten. We zullen ook meer dan andere landen in de klappen delen. In Vlaanderen ligt 15% van het oppervlak nog geen 5 meter boven het zeeniveau. Daarmee halen we de wereldwijde top 3, na Nederland en Bangladesh. Belastingen om ons te beschermen tegen wateroverlast en hogere verzekeringspremies voor toenemende waterschade, komen op ons af. Herverzekeraars zoals Munich Re verwachten dat de facturen enkel oplopen door de klimaatverandering.
Moeten we al die kosten zomaar slikken? Nee, want we hebben er ook vat op. Als de mondiale broeikasgasemissies snel naar nul gaan, stijgt de zeespiegel trager en valt ze minder zwaar uit. Zo kan Vlaanderen de meer extreme scenario’s, waarin de Noordzee binnen enkele eeuwen een appartementsblok hoger komt, vermijden. De uitvoering van het klimaatakkoord van Parijs en een sterk Europees klimaatbeleid zijn belangrijk voor onze regio. Sterker nog, ze zijn letterlijk een zaak van landsbehoud.
Dat een deel van de industrie en enkele politici het Europese klimaatbeleid afremmen, jaagt op termijn élke Vlaming op kosten. De kliffen aan de kust en het water op de Antwerpse kade, zijn een vriendelijke waarschuwing. We moeten nu op zoek naar een klimaatbeleid dat werkt voor de Vlaamse industrie, maar tegelijk de lat op Europees en internationaal niveau een stuk hoger legt.
> Deze opinie verscheen eerder in De Morgen
