Geoloog Manuel Sintubin pleit voor wetenschappelijke geletterdheid en minder doemverhalen. Z’n visie op de klimaatverandering zou nochtans een stuk minder pessimistisch kunnen zijn als hij beroep doet op de wetenschappelijke kennis over het klimaatsysteem. Ons aanpassen aan de klimaatopwarming is geen alternatief voor het terugbrengen van de vervuiling.
Grieperig?
Volgens Sintubin zullen mensen pas over een paar honderd jaar de voordelen plukken van reducties in de uitstoot van broeikasgassen. Daarom zetten we volgens hem maar beter meer in op adaptatie: ons aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering. Die stelling staat haaks op de wetenschappelijke kennis over het klimaat.
Volgens de klimaatwetenschap bepaalt de uitstoot van broeikasgassen in de komende decennia of de aarde deze eeuw evolueert naar 2 dan wel 5 graden opwarming. Als we alles op z’n beloop laten, evolueren we naar meer dan 4 graden opwarming. Zo een temperatuurtoename gaat samen met grootschalige, ontwrichtende effecten. Delen van Zuid-Europa en Afrika worden dan bijvoorbeeld onleefbaar door zomers met aanhoudende hittegolven. Voor wie have en goed verliest door extreem weer riskeert Sintubins geologische vaststelling dat “de klimaatverandering slechts een griepje is voor de aarde” gevoelloos over te komen. We zijn mensen, geen aardplaten.
Spaar komende generaties van klimaatchaos
Om de risico’s van de klimaatverandering te verminderen, hebben álle landen zich in Parijs geëngageerd om de opwarming ruim onder de 2 graden te houden. Die politiek gekozen grens mijdt niet alle negatieve effecten. Dat is nu al merkbaar met de zwaardere orkanen en het afsterven van koraalriffen. Maar ze vergroot aanzienlijk de kans om de meest destructieve en grootschalige gevolgen bij 3 of 4 graden opwarming te vermijden. Anders dan Sintubin veronderstelt, ligt er dus erg veel in de handen van onze generatie. We kunnen de komende generaties behoeden voor of overleveren aan klimaatchaos.
Om de opwarming onder de 2 graden te houden, dalen de mondiale broeikasgasemissies best voor 2020. Vier cruciale jaren waarbij Donald Trump de machtigste man op aarde is. De klimaatonzin die z’n administratie verspreidt, drijft op oliegeld. Door z’n presidentschap is de moeizaam opgebouwde verstandhouding tussen de grootste vervuilers - China, de VS en de EU - opnieuw zoek. In m’n recent verschenen boek “Op eigen kracht” beschrijf ik hoe we die negatieve trend mee vanuit Europa kunnen keren. Het komt er op aan van de hernieuwbare economie een sociaal én economisch succes te maken. In plaats van telkens af te geven op landen zoals Duitsland die werk maken van de energietransitie, kunnen we beter de krachten bundelen. Grensoverschrijdende samenwerking voor het energiesysteem van de toekomst is de sleutel tot succes. De miljardenuitgaven aan fossiele brandstoffen uit Saudi-Arabië of Rusland ruilen we dan in voor investeringen in de eigen economie.
De oplossingen zijn er, nu nog uitvoeren
Het goede nieuws is dat de meeste klimaatoplossingen er al zijn en spectaculair in kostprijs dalen. Ze hebben ook bijkomende voordelen. Denk aan zachte en elektrische vervoerswijzen die de luchtvervuiling en geluidsoverlast terugbrengen. Maar het blijkt alles behalve eenvoudig om de oplossingen voldoende snel te ontplooien. De vele barrières in het energie- of mobiliteitssysteem vragen om een visionaire en actieve overheid. Het feit dat de broeikasgasemissies in België voor het tweede jaar op rij zijn gestegen, is een teken aan de wand. Het klimaatbeleid in ons land is al veel te lang te zwak.
Het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen en adaptatie zijn elkaar aanvullende strategieën. Ons aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering die er al is, bijvoorbeeld door meer groen in de stad of een betere bescherming tegen overstromingen, is net zo noodzakelijk als het terugdringen van de vervuiling.
> Mathias Bienstman is auteur van “Op eigen kracht. De bevrijding van gas, olie en kernenergie.” Borgerhoff&Lamberigts, 190 blz.
> Deze opinie verscheen ook in De Morgen.
