Foto MIVAS

Eenvoudiger voedsel schenken

Foto MIVAS

Na sluitingstijd liggen er bij de warme bakker Jo Callewaert nog heel wat lekkere broodjes in de rekken, perfect eetbare voedingswaren die niet tot bij de klant geraken. Bakker Jo is niet de enige, in Vlaanderen gaat elk jaar 2 miljoen ton voedsel verloren. De Schenkingsbeurs wil hier verandering in brengen. 

Tien procent van alle uitstoot van broeikasgassen wordt veroorzaakt door de productie, het transport, bewaren en bereiden van voedsel dat niet wordt opgegeten.

In Vlaanderen alleen gaat elk jaar 2 miljoen ton voedsel verloren. Tegelijk zijn er steeds meer mensen in armoede die betaalbare en kwalitatieve voeding nodig hebben. De oplossing ligt voor de hand: breng deze twee groepen samen.

"Al snel werd duidelijk dat er nood was aan een zichtbaarheid van de sociale organisaties die geïnteresseerd zijn in schenkingen"

Dat dachten ze ook bij KOMOSIE vzw. Etienne Rubens, Frédéric Huybrechs en Caroo Torfs ondersteunen er organisaties in de sociale economie die aan de slag gaan met voedseloverschotten, ook wel Foodsavers genoemd.

Het idee van een web-applicatie die helpt om voedseloverschotten eenvoudiger te doneren, hing dan ook al een tijdje op hun prikbord.

‘Sinds 2013 werken we rond dit thema. Al snel werd duidelijk dat er nood was aan een zichtbaarheid van de sociale organisaties die geïnteresseerd zijn in schenkingen’, aldus Etienne Rubens.

Ideale timing

In diezelfde periode werkten de informatici van het bedrijf Level IT aan een online applicatie om schenkingen van onverkochte overschotten in supermarkten in Wallonië aan voedselhulporganisaties te vergemakkelijken.

In Brussel werkte FdSS (Federatie van de Bicommunautaire Maatschappelijke Diensten) aan een geografische kaart om organisaties geïnteresseerd in schenkingen beter bekend te maken bij voedingsbedrijven.

"Op dit moment hebben zich al meer dan driehonderd organisaties aangediend: sociale restaurants, voedselbedelings initiatieven, sociale kruideniers en OCMW’s"

De puzzelstukjes pasten prachtig in elkaar en vanaf april 2015 bundelden de drie partners hun kennis, expertise en beschikbare middelen om samen een web-applicatie te realiseren.

Een half jaar later was het zover: de website schenkingsbeurs.be wordt officieel voorgesteld aan het grote publiek.

Olivier Hault van Level IT legt uit hoe het werkt, ‘De Schenkingsbeurs is een platform voor bedrijven uit de voedingssector en voedselhulporganisaties.

Het bestaat uit drie modules: je kan op een kaart eenvoudig ontvangers in de buurt vinden. Daarnaast kunnen occasionele schenkingen bekendgemaakt worden. Tot slot vind je er ook partners om systematisch mee samen te werken.’

Na de officiële lancering eind 2015 richtte het trio partners zich in eerste instantie tot de vragende partijen. ‘De eerste maanden hebben we gericht de voedselhulp- en sociale organisaties uitgenodigd om zich in te schrijven op de Schenkingsbeurs.

Op dit moment hebben zich over heel België al meer dan driehonderd geïnteresseerde voedselhulp- en sociale organisaties aangediend. Dat zijn bijvoorbeeld sociale restaurants, voedselbedelingsinitiatieven, sociale kruideniers en OCMW’s’, vertelt Catherine Rousseau, projectleider bij FdSS.

550 ton voedsel gered

Later werd ook de aanbodzijde, de mogelijke schenkers, aangesproken. Een vliegende start volgde.

"Zo weten organisaties dat hun schenking terechtkomt bij organisaties die zich inzetten voor mensen in armoede of in een andere vorm van sociale uitsluiting"

Sinds de start van het project hebben meer dan 50 actieve schenkers al meer dan 550 ton voedsel geschonken.

Catherine Rousseau vat de redenen van dat succes samen: ‘Door voedsel te schenken via ons platform, kunnen organisaties werken aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, ze besparen op verwerkingskosten.

Bovendien, en hier hechten ze veel belang aan, zijn ze zo ook zeker dat hun schenking terechtkomt bij organisaties die zich inzetten voor mensen in armoede of in een andere vorm van sociale uitsluiting.’

Een vertrouwensband tussen schenkers en ontvangers blijkt ook essentieel. Daarom ondertekenen gebruikers bij aanvang een kwaliteitscharter. Dit charter heeft onder meer betrekking op het sociaal oogmerk van de ontvangende organisatie en het respecteren van regelgeving inzake voedselveiligheid.

Schot in de roos

De website blijkt een schot in de roos. Aanbod en vraag vinden elkaar op een eenvoudige en betrouwbare manier. Etienne Rubens van KOMOSIE ziet een mooie toekomst voor de Schenkingsbeurs, maar waarschuwt ook voor overschatting.

"In de eerste werkingsjaren moet de Schenkingsbeurs zeer laagdrempelig blijven en vooral zijn nut bewijzen aan de gebruikers."

Daarnaast moeten we blijven groeien en een kritische schaalgrootte realiseren wat betreft het volume aan schenkingen.’

In het businessmodel voor de Schenkingsbeurs voorzien de partners op termijn een beperkte gebruikersvergoeding, maar financiële steun in deze beginjaren moet er voor zorgen dat Schenkingsbeurs verder kan groeien. Toen de Schenkingsbeurs na twee jaar onderzoek en ontwikkeling online ging, was het werk nog lang niet af.

 

Minstens even belangrijk en tijdsintensief als de ontwikkeling van de tool is de verdere ondersteuning op drie vlakken: de helpdesk voor (nieuwe) gebruikers, de continue technische verbetering en de actieve promotie naar potentiële schenkers’, stelt Etienne Rubens.

Nu zit warme bakker Jo Callewaert na sluitingstijd even achter zijn computer. Hij geeft online door wat hij over heeft en brengt daarmee geïnteresseerde organisaties op de hoogte. Zo verkleint die grote berg voedselverspilling, dankzij de Schenkingsbeurs.

Met “Onze circulaire toekomst” willen we de aandacht vestigen op Belgische voorbeelden van beloftevolle doorbraken in de circulaire economie. We zetten nieuwe concepten in het licht waarbij bijvoorbeeld het eigenaarschap van of de verantwoordelijkheid over een product ergens anders komt te liggen.

Circulaire businessmodellen

Meer over Circulaire businessmodellen